Nisan ayının ortasında beklenmeyen bir şekilde bastıran soğuk hava dalgası, Türkiye’nin birçok ilinde felaketin kapısını araladı. Özellikle 10, 11 ve 12 Nisan gecelerinde resmi kayıtlara geçen düşük sıcaklık değerleri, son 30 yılın en sert zirai don olayını beraberinde getirdi. Malatya ve Kahramanmaraş başta olmak üzere 36 ilde etkili olan dondurucu hava, tarım üreticilerini adeta çaresiz bıraktı.
Geçmişte 1994, 2004 ve 2014 yıllarında benzer felaketlerin yaşandığı Türkiye’de bu yılki don, hem yayılım alanı hem de etkisiyle şimdiye kadarki en yıkıcı doğa olaylarından biri olarak kayıtlara geçti. Geceleri eksi derecelere inen sıcaklıklar, birçok meyve türünün henüz çiçek açtığı döneme denk gelince, üreticiler bahçelerinde sabaha kadar nöbet tutmak zorunda kaldı.
ÜRETİCİLER GECEYİ BAHÇELERİNDE GEÇİRDİ
Meteoroloji ve tarım müdürlüklerinin günler öncesinden yaptığı don uyarılarını dikkate alan üreticiler, meyve ağaçlarını koruyabilmek için her yolu denedi. Bazı bahçelerde spring sistemiyle su tozu püskürtülerek ağaçların çiçekleri koruma altına alınmaya çalışılırken, kimi yerlerde pervanelerle hava sirkülasyonu sağlandı. Üreticiler saman ve lastik yakarak ısı sağlamaya çalıştı; ancak alınan önlemler ne yazık ki yeterli olmadı.
Elma, kayısı, ceviz, erik, kiraz, ayva, badem ve vişne başta olmak üzere birçok meyve ağacının çiçekleri ve meyve oluşumları büyük ölçüde zarar gördü. Sabahın ilk ışıklarıyla birlikte bahçelerdeki tablo ortaya çıktı, bazı bölgelerde zarar oranı yüzde 100’e yaklaştı.
ŞANLIURFA 30 YILLIK TEHLİKEYİ UCUZ ATLATTI
Don felaketinin etkilediği iller arasında Şanlıurfa da yer aldı. Ancak bölgesel farklılıklar, kenti büyük bir yıkımdan korudu. Şanlıurfa’da bazı tarım arazileri soğuk hava dalgasından etkilense de, geneli kapsayan bir zarar oluşmadı. Böylece Şanlıurfa, 2025 Nisan zirai donunu çevre illere kıyasla çok daha hafif atlattı.
GÖZLER YETKİLİLERDE, BEKLENTİ DESTEKLERDE
Milyonlarca liralık kayıplarla karşı karşıya kalan üreticiler, şimdi gözünü devlet desteklerine çevirdi. Zarar tespit çalışmaları sürerken, tarım sigortası kapsamındaki üreticilerin yanı sıra, sigortasız çiftçiler için de özel destek paketlerinin hazırlanması talep ediliyor. Üreticiler, iklim krizinin tarım üzerindeki etkilerinin her geçen yıl daha da arttığını vurgularken, uzun vadeli çözümler konusunda da acil adımlar atılmasını istiyor.
