Yüzyıllardır insanlığın hayranlıkla andığı “Dünyanın 7 Harikası”, geçmiş medeniyetlerin ulaştığı mimari ve kültürel zirveyi temsil ediyor. M.Ö. dönemlerde inşa edilen bu etkileyici yapılar, hem büyüklükleri hem de estetikleriyle insanlık tarihine damga vurdu.
Bugün hâlâ ayakta kalan tek yapı olan Keops Piramidi (Mısır), bu listenin en eski ve en görkemli örneklerinden biri. Babil’in Asma Bahçeleri (Irak) efsanevi güzelliğiyle dillere destan olurken, Artemis Tapınağı (Efes, Türkiye) mermerden inşa edilmiş görkemli yapısıyla dikkat çekiyordu. Zeus Heykeli (Yunanistan), altın ve fildişinden yapılmış devasa bir tanrı tasviriydi. Güneş tanrısına adanmış Rodos Heykeli (Yunanistan), dönemin mühendislik harikalarından biriydi. İskenderiye Feneri (Mısır), antik denizcilikte devrim yaratırken, Halikarnas Mozolesi (Bodrum, Türkiye) ise anıt mezar mimarisinin en çarpıcı örneği olarak öne çıkıyordu.
TARİHİ YENİDEN BAŞLATAN KEŞİF: GÖBEKLİTEPE
Şanlıurfa’nın yaklaşık 20 kilometre kuzeydoğusunda yer alan Göbeklitepe’de bu listenin 8. harikası olmayı fazlasıyla hak ediyor. İnsanlık tarihinin en eski ve en gizemli yerleşimlerinden biri. M.Ö. 9600 yılına tarihlenen bu yapı, bilinen tapınak anlayışının çok öncesine uzanıyor. Yani piramitlerden, Stonehenge’den ve Sümer yazısından binlerce yıl daha eski.
İNANÇ, TARIMDAN ÖNCE GELMİŞ
Göbeklitepe’deki taş sütunlar ve üzerlerindeki hayvan kabartmaları, dönemin insanlarının soyut düşünceye ve karmaşık toplumsal düzene sahip olduğunu gösteriyor. Bu da bir devrim niteliğinde. Çünkü bugüne kadar sanılıyordu ki insanlar önce tarımı geliştirdi, sonra yerleşik hayata geçip tapınaklar inşa etti. Göbeklitepe bu teoriyi tamamen tersine çevirdi: İnsanlar önce inandı, sonra yerleşti.
UNESCO TESCİLİYLE KÜRESEL MİRAS
2018 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne giren Göbeklitepe, arkeoloji camiasında büyük yankı uyandırdı. Türkiye’de 2019 yılı “Göbeklitepe Yılı” ilan edilerek bu eşsiz miras daha fazla tanıtıldı. Bugün dünyanın dört bir yanından gelen araştırmacılar ve turistler, Şanlıurfa’daki bu tarih hazinesini görmek için bölgeye akın ediyor.
8. HARİKA ŞANLIURFA'DA
Tarihçilerin, arkeologların ve kültür insanlarının ortak görüşü net: Göbeklitepe, “Dünyanın 8. Harikası” olmayı fazlasıyla hak ediyor. Hem insanlık tarihine sağladığı katkı, hem de mimari ve sembolik derinliğiyle bu unvanı sadece bir öneri değil, bir hak olarak taşıyor.
