MODERN DÜNYADA TOPLUMSAL HAFIZANIN DÖNÜŞÜMÜ

Sosyal bilimler içinde bir çalışma alanı olarak ortaya çıkan toplumsal hafıza konusu gün geçtikçe artan bir öneme sahiptir. Kültürel açıdan devrim niteliği taşıyacak icatların gerçekleştiği bu dönemde, sosyal bilimcilerin toplumsal hafıza olan ilgisini tesadüfü faktörlerle izah etmek mümkün değildir.Tarihsel serüvenin hiçbir döneminde kitlesel ölümlerin, zorunlu göçlerin, soykırım suçlarının vs. yaşandığı bir dönemi geride bırakmışken toplumsal hafızanın merkezi bir önem kazanmaya başlaması, sosyal bilimlerin kendi tecrübeleriyle açıklanamaz. Bu anlamda, toplumsal hafıza konusunun gündeme gelmesinin arkasında yatan bir dizi sebepler bulunmaktadır. Tarih boyunca insanoğlunun yaşadığı en önemli olaylardan biri Sanayi Devrimi’dir. Bu Devrim ile birlikte tarih adeta akış istikametini değiştirdi ve Toplumu kestirilmesi zor bir geleceğe sürükledi. Başlangıçta oldukça büyük olan ve sadece üretim süreçlerinde rol oynayan makineler, gün geçtikçe küçüldü ve daha işlevsel hale geldi. Artık birçok işimizi aletlerle görmeyi ihtiyaç olarak gördük. Teknoloji olmadan hatırlayamıyor veya unutamıyoruz. Çünkü hatırlamamız gerekenleri teknolojik aletlerle kaydetmek veya unutmamız gerekenleri yine teknolojik aletlerimizden silmek çoğu zaman daha fonksiyonel görünmektedir. Temelde teknolojik gelişmelerle ve siyasi olaylara bağlı olarak gündemdeki yerini koruyan toplumsal hafıza konusunun her toplumun kendi tarihsel tecrübesine göre şekillendiğini ön görmek mümkündür. Bu çerçevede hafıza konusu her toplumun kendi dinamiklerine bağımlı olduğu söylenebilir. Bu anlamda çağdaş sosyolojini önemli simalarından olan Charles Wright Mills’e göre, Bir toplum bilimci tarihi bilgiye sahip olmalıdır. Aksi halde her ne kadar iyi niyetli olsa bile insanlığa zarar vereceğini vurgulamıştır.