Klasik tarıma elveda: Urfa'da toprak olmadan marul yetiştirdi

Şanlıurfa, sahip olduğu tarım arazileriyle çok sayıda ürüne ev sahipliği yapıyor. Pamuk, mercimek, mısır, buğday ve çok sayıda tarım ürününün yetiştiği Şanlıurfa’da, verimli toprakların yanı sıra farklı şekillerde de üretim yapılmaya başlandı. Özellikle verimsiz arazilerin değerlendirilmesi adına yapılan çalışmalarla birlikte, bazı ürünler toprak olmadan yetiştirildi. Dünyanın farklı ülkelerinde farklı tarım teknikleriyle yetiştirilen bu ürünlerin gıda sektörü içindeki payı artarken, bu alanda çalışmalar yapan Şanlıurfalı Ziraat Mühendisi Mesut Can da 200 metrekarelik alanda toprak olmadan, suyun içerisinde marul yetiştirmeyi başardı. Atık su borularının içerisinde, toprak olmadan, su ve diğer bileşenlerle üretim yapan Mesut Can, 7’nci, 8’inci tarım arazilerinin değerlendirilmesi adına bu tür bir girişimde bulunduğunu aktardı. ‘NORMALDE TOPRAKTA MARUL 70-80 GÜNDE YETİŞİYOR’ Can, konuşmasında, “Şanlıurfa’da hidroponik tarıma başladım. Urfa’nın verimli arazilerine genellikle belli başlı ürünler ekiliyor. Bölgemizde 7’nci sınıf, 8’inci sınıf arazilerimiz çok fazla. Bu arazilerin kullanıma açılması için böyle bir şey yaptım. Benim de şuan kullanıma açtığım alan iyi bir toprak değil. Ben buraya gerekli düzenlemeleri yaptıktan sonra böyle bir sera düşündüm. Bu sistemde yaklaşık 2 bin 200 tane marul yetiştiriyorum, 200 metrekarede. Bu başlangıç olduğu için 3 çeşit marulla başladım. Bunun bin tanesi Iceberg atom dediğimiz çeşit. Bin tanesi kıvırcık, yaklaşık 200-300 tanesi de Yedikule dediğimiz standart marul yetiştiriciliği yapıyoruz. Ekeli 45 gün oldu. Fideden hasada geldik 45 gün içerisinde. Normalde toprakta marul 70-80 günde yetişiyor. Biz bunu 45 günde hasada gelmiş olduk” sözlerini kullandı. ‘KISA SÜREDE AMORTİ EDEBİLİYOR’ Kurduğu sistemin yaklaşık bir yılda kendisini amorti edebileceğini ifade eden Mesut Can, “Kurulum olarak belki başlangıçta maliyetli ama kendini kısa sürede amorti edebiliyor. Ben bu serayı yaklaşık 35-40 bin liraya kurdum. Şu anki mevcut duruma göre sera kendisini bir yılda amorti ediyor. Bu sistemde hasat süresi çok kısa. Birçok üründe bu sistemde farklı profillerde domates, biber yetiştiriciliği yapmak da mümkün. Aklınıza ne gelebiliyorsa yetişir” dedi. SİSTEM NASIL ÇALIŞIYOR? Kurduğu sera sistemi ile ilgili bilgiler veren Can, “Bu sistem gördüğünüz gibi atık su boruları dediğimiz borularda gerçekleştirdik. Bu sistemde delikler açtık. Ve file saksıların içinde fideleri suya kavuşturduk. Dışarıda 2 tonluk su depomuz var. Gübreli suyu orada hazırlayıp bir motor yardımıyla sisteme basıyoruz. Bitki o suya değdiği için köklerde hidrotropizmayla suya yönelim oluyor. Bu sayede bitkinin, bir marulun neye hangi besin elementine ihtiyacı olduğunu bildiğimiz için de suyla gönderiyoruz. Kökler o ihtiyacı karşılıyor” ifadelerine yer verdi. ‘500-600 TANE SATIŞIMIZ GERÇEKLEŞECEK’ Can, ürünlerinin rağbet gördüğünü belirttiği konuşmasını, “Şu anda pazarda talep çok fazla, birçok insan istiyor. Bugün nasip olursa inşallah hasat yapacağız. 500-600 tane satışımız gerçekleşecek. Fideleri, normal marul ile Yedikuleleri Urfa’dan temin ettim. Diğer fideleri ise Adana, Ankara’dan kıvırcık Iceberg çeşitlerini oralardan temin ettim” şeklinde sürdürdü. ‘BALKONDA, DAMDA YAPILABİLİR’ Kurdukları sistemin Türkiye’de gelişmekte olduğunu bildiren Mesut Can, üretimin balkonda, damda, her yerde yapılabileceğini belirterek şunları söyledi: “Bu sistemi balkonda kuran, damda kuran birçok insan tanıyorum. Bunu yapan insanları da biliyorum. Sera koşuluyla farkı 45 günde hasat olmaz 60 günde hasat olur. Bu nedenle bizim Urfa’daki birim alandaki her yerde yetiştirebilirsiniz bu işi. Bu boru kültüründe çilek yetiştiriciliği de yapan var. Alternatif olarak tüm sebze çeşitlerini deneyen insanlar da var. Ama şuan bu hidroponik tarımda en önde marul ve çilek yetiştiriciliği şu anda çok meşhur ve ülkemizde gelişmekte olan bir sektör.” ‘URFA’DA BAŞARI ELDE EDECEĞİMİZİ DE SÖYLÜYORLAR’ Şanlıurfa’da güneşlenme süresinin yüksek olduğunu, bu nedenle de başarı oranının da yüksek olduğunu vurgulayan Can, “Konvansiyonel tarımdan vazgeçmiş oluruz. Modern tarıma adım adım ülkece geçmiş oluruz. Şu an günümüzde Hollanda bile bir Konya Ovası kadar var ya da yokken bu sistemle, bir Türkiye ile eş değer bir üretim yapıyor. Hollanda’nın hemen hemen yarısı kadar topraksız tarımda yetiştiricilik yapıyorlar. Urfa’da çok uygun. Hatta bu işi yapan çok insanla da görüştüğüm zaman farklı memleketlerde Urfa’da bayağı başarı elde edeceğimizi de söylüyorlar. Çünkü Urfa güneşlenme süresinde çok uzun ışıklanma süresi var. O yüzden marulun da buna en çok ihtiyacı var. O yüzden gelişim çok iyi olur” diye konuştu. ‘KESİNLİKLE TAVSİYE EDİYORUM BU SİSTEMİ’ Şanlıurfalılara sistemi tavsiye ettiğini ve destek olacağının altını çizen Ziraat Mühendisi Mesut Can, “Kesinlikle tavsiye ediyorum bu sistemi. Yapmak isteyenlere elimden geldiği kadar yardımcı olurum. Yeter ki Urfa’mız modern tarım tekniklerini kullanmaya başlasın. Biz de elimizden gelen, üstümüze düşen ne varsa yapmaya hazırız” diyerek sözlerine son verdi. Mustafa PAYIK-Hüseyin ÖZKAN/ÖZEL HABER/GAZETE İPEKYOL