Fıstık ağaçları kuruyor! Üreticiler endişeli

‘Yeşil altın’ olarak nitelendirilen fıstık ağaçlarının kuruması üreticilerde endişe yarattı. Şanlıurfa’nın birçok kırsal mahallesinde fıstık ağaçlarının kurumasına ‘neden’ aranırken, Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölüm Başkanı Prof. Dr. Bekir Erol Ak, aşırı yağışlara dikkat çekti. Ak, “Fıstık aşırı suyu sevmeyen bir meyve türüdür. Bu nedenle gövdesine suyun göllenerek değmesi halinde zamk oluşturarak kurumaların olacağı kesindir. Bu durum daha önceki yıllarda gündeme getirdiğimiz ancak son yıllarda bize sorulan anaç sorunudur” dedi.

Fıstık ağaçları kuruyor! Üreticiler endişeli

Bu Yazıyı Paylaş

veya linki kopyala
Türkiye’nin fıstık üretiminin önemli bir bölümünün gerçekleştiği Şanlıurfa’da bazı kırsal mahallerdeki fıstık ağaçlarının kuruması üreticilerde endişe yarattı. Fıstık bahçelerinin yoğun olarak bulunduğu Esemkulu, Mustafacık, Akziyaret, Horzum Güvercin, Kırkpınar, Alanlı ve Küçük Tülmen gibi kırsal mahallerde fıstık ağaçlarının tam da baharın gelişiyle birlikte yeşermeye başlaması beklenirken ağaçların kurumaya başlaması üreticilerde panik havası yarattı. Üreticiler fıstık ağaçlarının neden kuruduğuna cevap ararken, aynı zamanda kendilerine destek de verilmesini talep etti. Kuruyan fıstık ağaçlarının aşırı yağışlara daha fazla dayanamadığını ve bu yüzden hastalandığını kaydeden Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölüm Başkanı Prof. Dr. Bekir Erol Ak, “Ağaçlar fıstık üzerine aşılıdır o nedenle aşırı suya dayanamaz. Hastalanır. Şu anda çözüm bitkinin gövdesinin toprakla birleştiği yerde iyice açılarak havalandırılmalıdır. Özellikle çukurda ya da eğimin eteğinde olan bitkiler zarar görür. Fazla su varsa tahliye edilmelidir” dedi. ‘AŞIRI YAĞIŞLARIN NEDEN OLDUĞU TAHMİN EDİLİYOR’ Fıstık ağaçlarındaki kurumanın son yıllarda gözlemlendiğine dikkat çeken Ak, anaç sorununa vurgu yaptı. Fıstığın aşırı su seven bir tür olmadığını belirten Ak, anaç için kullanılan türün aşırı su nedeniyle oluşabilecek hastalığa karşı çok hassas olduğunu ifade etti. Kuruma durumunun devam etme ihtimalinin de bulunduğunu belirten Ak, “Şanlıurfa’da geçen yıl ve bu yıl yaşlı, genç hiç fark etmez bazı ağaçların kurudukları gözlenmiştir. Bu durum son yıllarda ortaya çıkmış ve devam edebilir. Bunun aşırı yağışlar nedeniyle hastalık oluşmasından dolayı olduğu tahmin edilmektedir. Fıstık aşırı suyu sevmeyen bir meyve türüdür. Bu nedenle gövdesine suyun göllenerek değmesi halinde zamk oluşturarak kurumaların olacağı kesindir. Bu durum daha önceki yıllarda gündeme getirdiğimiz ancak son yıllarda bize sorulan anaç sorunudur. Genelde anaç olarak fıstık yani Pistaciavera kullanılmıştır. Bu anaç yani Fıstık Yozu, Phytopyhoraspp veya Verticillium vb. veya aşırı su nedeniyle oluşabilecek bir başka hastalığa çok hassastır. O nedenle taban suyu yüksek olan yerlerde ve suyun gövdeye değerek göllendiği alanlarda ağaçlar kurumaktadır” ifadelerini kullandı. ÇÖZÜM NE OLMALI? Fıstık ağaçlarındaki kurumanın önüne geçmek için yapılması gerekenleri de aktaran Ak, “Şu an için çözüm olarak bitkinin toprakla temas ettiği kısımların iyice açılarak havalandırılması şeklinde olabilir. Bunun kesin çözümü ya da gelecek yıllarda olmaması için drenaj kanalları açılabilir ve yeni kurulacak bahçelerde yaptığımız gözlemlere göre buttum (Pistaciakhinjuk) anaç olarak kullanılmalıdır” diye konuştu. BÖLGEYE UYUMLU BUTTUM TERCİH EDİLMELİ Fıstık ağaçlarındaki kurumanın genç ağaçlarda da görülmesine ilişkin olarak Ak, anaç olarak kullanılan Antepfıstığı çöğürünün aşırı suya hassas olduğuna, Siirt çöğürünün ise aşırı budama nedeniyle yüksek sıcaklıklara dayanamadığını kaydetti. Bu durumun önüne geçmek için bölge koşullarına uyumu yüksek olan buttum çöğürlerinin kullanılmasının büyük önem arz ettiğini dile getiren Ak şunları ifade etti: “Biraz daha detaylı açıklamada bulunacak olursak, genç bitkilerin de kurumasına açıklık getirelim. Siirt çeşidi çöğürleri, kolay çimlenme, hızlı büyüme, düzgün gövde oluşturma, kolay aşılanma ve iyi aşı tutma gibi anaçlarda aranan birçok olumlu özelliğe sahiptir. Bu nedenle son yıllarda anaç olarak çok fazla miktarda kullanılmış ve halen kullanılmaya devam edilmektedir. Güneydoğu Anadolu Bölgesinde gerek Antepfıstığı bahçelerinin sulanmaya başlaması gerekse 2018-2019 üretim sezonunda meydana gelen yüksek yağış, Şanlıurfa Meteoroloji Bölge Müdürlüğü verilerine göre Şanlıurfa Merkez için 859 mm yağış düşmüştür, nedeniyle anacı Antepfıstığı çöğürü olan ve su birikmesine maruz kalan genç ve yaşlı bahçelerde önemli kurumalar meydana gelmiştir. Öte yandan Siirt çöğürü ile tesis edilmiş bahçelerde 2017, 2018 ve 2019 yıllarında bitkilerin aşılamadan 2 ay sonra kurumaya başladığı görülmüştür. Çöğürler aşılamadan sonra süren aşı sürgünü ile toprak seviyesine kadar kurumakta ve daha sonra toprak seviyesinden tekrar dip sürgünleri oluşturmaktadır. Bu kurumalar son 3 yılda meydana gelen yüksek yaz sıcaklıklarından kaynaklanmaktadır. Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Antepfıstığı çöğürleri aşılanırken, aşıdan hemen sonra anaçlarda çok şiddetli budama yapılmaktadır. Bu durumda, şiddetli budanan Siirt çöğür anaçlarının yüksek sıcaklıklara dayanamadıkları ve dolayısıyla kurudukları sanılmaktadır. Bu kurumalar aşılama sırasında şiddetli bir şekilde budanmamış olan çöğürlerde daha az görülmektedir. Sonuç olarak, sulamaya açılan GAP bölgesinde yeni tesis edilecek olan Antepfıstığı bahçelerinde, Antepfıstığı çöğürlerinin anaç olarak kullanımından vazgeçilmesi ve bunun yerine bölge koşullarına uyumu yüksek olan buttum çöğürlerinin kullanılması büyük önem arz etmektedir. Şu an için çözüm olarak bitkinin toprakla temas ettiği kısımların yani gövdenin toprakla buluştuğu yerler iyice açılarak havalandırılması şeklinde olabilir. Böylece aşırı su ya da nem buharlaşacağı için ağacın kurtulma şansı olabilir.” GAZETE İPEKYOL
Fıstık ağaçları kuruyor! Üreticiler endişeli

İptal

UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Giriş Yap

0 Yorum

Daha fazla gösterilecek yazı bulunamadı!

Tekrar deneyiniz.