Urfa’da ‘kızamık’ salgını korkutuyor!

Solunum sisteminin yaygın bir enfeksiyonu olan kızamık vakaları son dönemde Şanlıurfa’da oldukça salgın hale geldi. Her gün Şanlıurfa Eğitim ve Araştırma Hastanesinde 3-4 çocuğun kızamık enfeksiyonu nedeniyle karantinaya alındığı iddia edilirken Sağlık Bakanlığı da Şanlıurfa için harekete geçti. Bakanlık tüm aile hekimlerinin kızamık vakalarıyla ilgili toplantılara katılmasını zorunlu hale getirdi. Kesin vaka sayısı belirtilmezsen Şanlıurfa’da yaklaşık olarak son bir yıl içinde 3 bin civarında kızamık vakasının olduğunu iddia ediliyor. TABİP ODASI GÜNDEME GETİRMİŞTİ Son günlerde Şanlıurfa'da 'kızamık' sorununun baş göstermeye başladığını geçtiğimiz günlerde açıklayan Şanlıurfa Tabip Odası Başkanı Dr. Ömer Melik, yetkililerin gerekli çalışmalar yapması gerektiğini söyleyerek, "Bölgemizde kızamık salgını baş göstermiştir. Bunun ana nedeni giderek artan aşı retleri ve ülkeye alınan mültecilerin yeterli ve koordineli sağlık kontrolünden geçmemesi ile birlikte aşı konusunda gerekli hassasiyetlerin yerine getirilmemesidir. Şehirdeki mülki amirler ve milletvekilleri, hekim açığı ve şehrin diğer sağlık sorunlarına çözüm bulma noktasında daha fazla sorumluluk almalıdır. Geç kalınmış olmasına rağmen üniversite; halk sağlığı hocaları, meslek odaları, sivil toplum kuruluşları ile birlikte bulaşıcı hastalıklara karşı mücadele yol haritası çıkarılmalıdır" ifadelerine yer vermişti. KIZAMIK NEDEN ARTIŞ GÖSTERDİ? Uzmanlara göre uzun süredir görülmeyen kızamık vakalarının son yıllarda artış göstermesinin altındaki nedenleri arasında aşı reddi geliyor. Son yıllarda birçok aile dini algılar, politik ve kültürel söylemler nedeniyle çocuğunu aşılamıyor. Bu da sadece kızamık vakalarının artmasında değil, diğer hastalıkların da artış göstermesine neden oluyor. Uzmanların artış nedeni olarak gördüğü bir başka durum ise Suriye’den gelen çocukların durumu. Suriye’deki savaştan kaçan birçok Suriyeli çocuğun gerekli aşıları yapmadığı ve bunun sonucunda da vaka sayısında artış olduğu düşünülüyor. KIZAMIK NEDİR? Kızamık, solunum sisteminin viral bir enfeksiyondur. Kızamık, enfekte olmuş mukus ve tükürük ile temas yoluyla yayılabilen çok bulaşıcı bir hastalıktır. Enfekte bir kişi, öksürdüğü veya hapşırdığı sırada enfeksiyonu havaya bırakabilir. Ayrıca rubeola veya morbilli olarak da bilinen kızamık, endemik bir hastalıktır. Kızamık virüsü ile meydana gelen akut, döküntülü bir enfeksiyon hastalığıdır. Hava damlacıkları yoluyla kişiden kişiye geçen oldukça bulaşıcı bir enfeksiyondur. Virüsün kuluçka dönemi 10-14 gündür. Şikayetler başlamadan önceki iki gün ile döküntü başladıktan sonraki dört gün en bulaşıcı dönemdir. Bir kez geçirildiğinde hayat boyu bağışıklık bırakır. BELİRTİLERİ NELERDİR? 1-3. günler arası: Hafif veya yüksek ateş, kuru öksürük, burun akıntısı, gözlerde kızarıklık. Üst azı dişlerinin yanındaki dişetlerinde ve yanak içinde beliren, küçük beyaz noktalar (Koplik lekeleri) kızamık için tanı koydurucudur. 4-8. günler arası: Yüksek ateş (39o -40oC), karakteristik döküntü. Döküntü, kulak arkasından başlayarak yüze, oradan gövdeye ve daha sonra da kol ve bacaklara yayılır. Bir süre sonra aynı sırayı izleyerek solar ve yerinde geçici bir renk değişikliği bırakabilir. Göz konjunktivası iltihabı (konjunktivit) görülebilir. Gözler ışığa karşı hassaslaşır. KIZAMIK BAŞKA HASTALIKLARA NEDEN OLABİLİR Mİ? Kızamık enfeksiyonu tüberküloz enfeksiyonunun tekrar aktif hale geçmesine, zatürreye, boyundaki lenf bezlerinin iltihaplanmasına, orta kulak iltihabına ve beyin iltihabına neden olabilir. KIZAMIĞIN TEDAVİSİ NASILDIR? Hastanın 10 gün süreyle izole edilmesi uygundur. Ateş düşünceye kadar yatak istirahatı gerekir. Şikayetlere yönelik tedavi uygulanır. Ağrı kesici, ateş düşürücü ilaçlar ve öksürük şurupları kullanılabilir. Bakterilere bağlı komplikasyon gelişmediği sürece antibiyotik tedavisi verilmemelidir. Kızamıklı bir çocukla temas eden kişilere (örn; aile üyelerine) gamma globülin yapılarak hastalık önlenebilir veya hastalığın seyri hafifletilebilir. KIZAMIKTAN KORUNMA NASIL OLUR? Zayıflatılmış canlı virüs aşısı 15 aylık çocuklara tek doz uygulanır. Beslenme veya bağışıklık sistemi bozukluğu olan çocuklarda 6 ay sonra bir destek dozu daha yapılır. Salgın dönemlerinde 9 aylıktan büyük tüm çocuklara aşı uygulanabilir. Bu takdirde 15 ay tamamlanınca bir destek dozu daha yapılır. Hüseyin ÖZKAN-İPEKYOL