MESEM (Mesleki Eğitim Merkezi), eski adıyla Çıraklık Eğitim Merkezi, 09.12.2016 tarihinde örgün ve zorunlu eğitim kapsamına alındı. Ancak MESEM uygulaması da dahil olmak üzere, 2013-2024 yılları arasında genç ve çocuk işçilerin işyerlerinde yaşadığı kazalarda toplam 2664 genç/çocuk işçi hayatını kaybetti. Bu durum, sorunun ciddiyetini gözler önüne seriyor.
Daha da vahim olan, İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi’nin (İSİG) yayınladığı “İş Cinayetleri Raporu”na göre, hayatını kaybeden genç/çocuk işçilerin büyük bir bölümünün, 4857 Sayılı İş Kanunu’na göre çalıştırılması yasak veya sınırlı olan inşaat, metal, tarım/ormancılık ve taşımacılık gibi alanlarda çalıştırılmasıdır.
4857 Sayılı İş Kanunu’nun 73. maddesinde, “Sanayiye ait işlerde on sekiz yaşını doldurmamış çocuk ve genç işçilerin gece çalıştırılması yasaktır” hükmü yer alırken, MESEM uygulaması bu maddeyle açıkça çelişmektedir. Genç/çocuk işçi ölümleri, yasal olmayan çalışma alanlarında gerçekleşmekte ve MESEM ile bu alanlara yasal bir kılıf uydurulmaktadır.
Aynı yasanın 71. maddesinde, “Okul öncesi çocuklar ile okula devam eden çocukların eğitim dönemindeki çalışma süreleri, eğitim saatleri dışında olmak üzere, en fazla günde iki saat ve haftada on saat olabilir” denmesine rağmen, MESEM uygulamasında genç/çocuk işçiler haftanın 1 günü teorik, 4 günü ise uygulamalı eğitim adı altında haftada 40 saate varan çalışma saatlerine maruz bırakılmaktadır.
Ücretler ise tam bir sömürü düzenini ortaya koymaktadır. MESEM uygulamasında ücretler işsizlik fonundan ödeniyor olsa da, bu ücretler yoksulluk sınırının bile altındadır. 9, 10 ve 11. sınıf öğrencilerine asgari ücretin en az %30’u, 12. sınıf öğrencilerine ise asgari ücretin en az %50’si kadar ücret ödenmektedir.
Sadece 2024 yılında, MESEM uygulamasına tabi olan 14-17 yaş aralığındaki 8 genç/çocuk işçi işyerinde hayatını kaybetti. Bu durum, çocukların ağır işlerde çalıştırılmaması gerektiğinin bir kanıtıdır. Örneğin, Arda Tombul (14), İstanbul Esenyurt’ta sac bükme makinesinde tek başına çalışırken kafasını makineye kaptırarak hayatını kaybetti. Daha bir hafta geçmeden, Erol Can Yavuz (15), sunta bloklarının altında kalarak yaşamını yitirdi. Murat Can Eryılmaz (17) ise çalıştığı inşaatın 8. katından düşerek hayatını kaybetti.
Genç/çocuk işçilik adı altında, iş hayatının ağır koşullarında çalışmak zorunda bırakılan çocuklar, aslında okul sıralarında nitelikli eğitim almaları gereken yaşlarda hayatlarını kaybediyor. Ne yazık ki, bu örnekler her geçen gün artmaya devam ediyor.
0 Yorum