BELEDİYE ŞİRKETLERİNDE DOĞRUDAN TEMİN

Belediyeler, kendilerine verilen görev ve hizmet alanlarında, ilgili mevzuatta öngörülen usullere göre şirket kurabilirler (5393 sayılı Belediye Kanunu, md. 70). Bu doğrultuda, belediye şirketleri 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu hükümlerine tabi olarak kurulan ve yönetilen ticari şirketlerdir.
Belediye şirketleri, faaliyetlerini sürdürebilmek ve amaçlarını gerçekleştirebilmek için çeşitli mal ve hizmetlere ihtiyaç duymaktadır. Ancak, bu noktada belediye şirketleri ile özel sektör şirketleri arasındaki fark ortaya çıkmaktadır. Zira belediye şirketlerinin mal ve hizmet temininde belirli usul ve esaslara uygun hareket etmesi gerekmektedir.
Diğer taraftan, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun amacı; kamu hukukuna tâbi olan veya kamunun denetimi altında bulunan ya da kamu kaynağı kullanan kurum ve kuruluşların yapacakları ihalelerde uygulanacak esas ve usulleri belirlemektir (md. 1). Bu kapsamda, belediyelerin doğrudan veya dolaylı olarak, birlikte ya da ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlasına sahip oldukları şirketlerin mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin de aynı Kanun hükümlerine göre yürütülmesi zorunludur (md. 2).
Kanun’da “Doğrudan temin”; “bu Kanunda belirtilen hallerde, ihtiyaçların idare tarafından davet edilen isteklilerle teknik şartların ve fiyatın görüşülerek temin edilebildiği usul” olarak tanımlanmıştır(4734 md. 4). Yine Kanun’un 5. maddesinde, ihalelerde açık ihale usulü ve belli istekliler arasında ihale usulünün temel yöntem olduğu belirtilmektedir. 
Kanun’un “Doğrudan temin” başlıklı 22. maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde ise büyükşehir belediyesi sınırları içindeki idarelerin onbeş milyar, diğer idarelerin beş milyar Türk Lirasını aşmayan ihtiyaçlarının; ayrıca temsil ve ağırlama faaliyetleri kapsamında yapılacak konaklama, seyahat ve iaşe alımlarının doğrudan temin yoluyla karşılanabileceği hüküm altına alınmıştır.
Bu kapsamda, 4734 sayılı Kanun’daki eşik değerler ve parasal limitler Kamu İhale Tebliğleri aracılığıyla güncellenmektedir.
2024 yılına ait limitler; 24.01.2024 tarihli ve 32439 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 2024/1 numaralı Kamu İhale Tebliği ile belirlenmiş olup, 1 Şubat 2024 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere 22 nci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi uyarınca:
- Büyükşehir belediyesi sınırları dahilinde bulunan idareler için: 622.756,00 TL,
- Diğer idareler için: 207.453,00 TL olarak güncellenmiştir. 
2025 yılına ait limitler ise; 24.01.2025 tarihli ve 32792 sayılı R.G.’de yayımlanan 2025/1 numaralı Kamu İhale Tebliği ile belirlenmiş olup, 1 Şubat 2025 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere 22 nci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi uyarınca:
- Büyükşehir belediyesi sınırları dahilinde bulunan idareler için: 800.366,00 TL,
- Diğer idareler için: 266.618,00 TL olarak belirlenmiştir.
Ayrıca, Doğrudan Temin Yöntemiyle Yapılacak Alımlara İlişkin Tebliğ’in “Alımlara İlişkin Uygulama Esasları” başlıklı 4/2. maddesi gereğince; alımlar için mutlaka onay belgesi düzenlenmeli, onayı takiben harcama yetkilisince görevlendirilen kişi veya kişilerce piyasa fiyat araştırması yapılmalı ve bu araştırmaya ilişkin belgeler onay belgesine eklenmelidir. 
Bu itibarla, belediyelere ait şirketlerde yapılacak mal ve hizmet alımlarının 4734 sayılı Kanun’a uygun yürütülmesi şarttır. 
Belediye şirketleri tarafından doğrudan temin yöntemiyle alım yapılması durumunda; onay belgesinin düzenlenmesi, onayı takiben harcama yetkilisince görevlendirilen kişi veya kişilerce piyasada fiyat araştırması yapılması ve fiyat araştırmasına ilişkin belgelerin dayanaklarıyla birlikte onay belgesine eklenmesi, belgelerin düzenli ve tasnifli bir şekilde muhafaza edilmesi; alımlara ilişkin fiyat teklif mektuplarının tam ve usulüne uygun şekilde doldurulması; şirketin satın alma süreçlerinde mevzuata uygunluk ve belge düzeni açısından eksiksiz bir şekilde işlem yapılması önem arz etmektedir.