Bilindiği üzere, belediyeler kendilerine verilen görev ve hizmet alanlarında, ilgili mevzuatta öngörülen usullere göre şirket kurabilirler (5393 sayılı Belediye Kanunu m.70). Sermayesinin tamamı belediyeye ait olsa dahi, belediye şirketleri 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu (TTK) hükümlerine tabi olarak kurulan ve yönetilen ticari şirketlerdir.
Şirket organları, anonim şirketlerde genel kurul ile yönetim kurulundan; limited şirketlerde ise genel kurul ile müdürlerden oluşmaktadır. Bu organlar, şirketin yönetim, temsil ve karar alma süreçlerinde temel rol üstlenmektedir.
Anonim şirketler, yönetim kurulu tarafından yönetilir ve temsil olunur. Limited şirketler ise, şirket müdürü veya müdürleri tarafından idare ve temsil edilir.
Anonim şirketin organlarından genel kurulun devredilemez görev ve yetkileri arasında; yönetim kurulu üyelerinin seçimi, görev sürelerinin belirlenmesi, ücret, huzur hakkı, ikramiye ve prim gibi haklarının tespiti, ibraları hakkında karar verilmesi ve görevden alınmaları yer almaktadır (TTK m.408/2-b).
Limited şirketlerde de genel kurulun devredilemez görevleri arasında müdürlerin ücretlerinin belirlenmesi bulunmaktadır (TTK m.616/1-f).
Hem anonim hem de limited şirketlerde genel kurul, şirket hissedarlarından oluşmakta; yönetim organı (yönetim kurulu veya müdür/müdürler kurulu) genel kurul tarafından seçilmekte ve yine genel kurul tarafından görevden alınabilmektedir.
Sermayesinin tamamı belediyeye ait olan şirketlerde ise tek kişiden oluşan genel kurul, belediye tüzel kişiliğinin bizzat kendisidir.
YÖNETİM KURULU/MÜDÜRLER ÜCRET VE HUZUR HAKLARI
Türk Ticaret Kanunu’nun 394. maddesi uyarınca, esas sözleşmede yer alması veya genel kurul kararıyla belirlenmiş olması koşuluyla, yönetim kurulu üyelerine huzur hakkı, ücret, ikramiye, prim ve yıllık kârdan pay ödenebilir.
Aynı Kanunun 408. maddesi gereğince; yönetim kurulu üyelerinin seçimi, görev süreleri, kendilerine verilecek mali hakların (ücret, huzur hakkı, ikramiye, prim vb.) belirlenmesi, ibraları ve görevden alınmaları genel kurulun devredilemez görev ve yetkileri arasındadır.
Benzer şekilde, TTK m.616/1-f hükmü uyarınca limited şirketlerde de genel kurulca belirlenmiş olması şartıyla müdürlere ücret verilebilir.
Dolayısıyla, şirket yöneticilerine verilecek ücret veya huzur hakkı tamamen genel kurula ait devredilemez bir yetkidir.
Bilindiği üzere, 4/7/2001 tarihli ve 631 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 12. maddesi, 26 Temmuz 2024 tarihli ve 32613 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 7521 sayılı Kanun’un 29. maddesi ile değiştirilmiş olup, söz konusu düzenleme 1 Ocak 2025 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bu düzenleme ile;
Özel veya kamu ayrımı gözetilmeksizin, her statüdeki kurum ve kuruluşun yönetim ve denetim organlarında görev alan kamu görevlilerine (belediye başkanları, belediye meclisi üyeleri ve il genel meclisi üyeleri dâhil), kurum içi ve kurum dışı ayrımı yapılmaksızın bu görevlerden sadece biri için ödeme yapılması öngörülmüştür.
Ayrıca, bu ödemelere üst sınır getirilmiştir.
Bu kapsamda;
Yukarıda sayılan idarelerde istihdam edilen her statüdeki personel ile belediye başkanları, belediye meclisi üyeleri ve il genel meclisi üyelerinden; özel veya kamu ayrımı gözetilmeksizin her statüdeki kurum ve kuruluşun yönetim kurulu, denetim kurulu, tasfiye kurulu, danışma kurulu, komisyon, heyet, komite ve benzeri organlarında görev alanlara, kurum içi ve kurum dışı ayrımı yapılmaksızın sadece bir görev için ücret ödenebilecektir.
ÜCRET ÜST SINIRI VE UYGULAMA ESASLARI
Yukarıda sayılan görevlerde bulunanlara bu görevler nedeniyle yapılacak huzur hakkı, ücret, ikramiye vb. ödemelerin toplam net tutarı, 108.000 gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarı geçemez. Ocak 2025 itibarıyla bu sınır 109.356,04 TL’dir.
Bu üst sınıra tabi ödemeler dışında, söz konusu görevler nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak herhangi bir ad altında ayni veya nakdi menfaat sağlanamaz.
Belediye başkanları, belediye meclisi üyeleri ve il genel meclisi üyeleri, özel veya kamu ayrımı gözetilmeksizin her statüdeki kurum ve kuruluşun yönetim, denetim, tasfiye, danışma kurulu üyelikleri ile komisyon, heyet ve benzeri organlarda görev alabilirler. Ancak, bu görevlerden sadece biri için ücret ödenebilecektir.
