MESLEK KURULUŞLARINDA GENEL KURUL TOPLANTISI

5362 sayılı Kanuna tabi meslek kuruluşlarında yapılacak genel kurul toplantılarına ilişkin hükümler aynı Kanunda düzenlenmiştir. Bununla birlikte, esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşlarının genel kurul toplantılarının anılan Kanuna ve anasözleşmelerine uygun olarak yürütülmesine ilişkin usul ve esaslar, “Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşlarının Genel Kurul Toplantıları ve Bu Toplantılarda Bulundurulacak Bakanlık Temsilcileri veya Hükümet Komiserleri Yönetmeliği” (Yönetmelik) ile ayrıntılı olarak belirlenmiştir.
Buna göre genel kurul toplantıları; olağan ve olağanüstü olmak üzere iki şekilde yapılmaktadır. Olağan genel kurul, Kanunda belirtilen süreler içinde yapılması zorunlu olan toplantıdır. Olağanüstü genel kurul ise, görüşülmesi istenen gündemle sınırlı olarak, herhangi bir süreye bağlı olmaksızın yapılan toplantıdır.
Esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşlarının olağan genel kurul toplantıları, yönetim kurulunun çağrısı üzerine dört yılda bir yapılır. 5362 sayılı Kanunda meslek kuruluşları; oda, birlik, federasyon ve Konfederasyon olarak tanımlanmıştır. Bu kuruluşların olağan genel kurul zamanları Kanunla belirlenmiştir. Buna göre:
Odalar: Ocak–Şubat–Mart aylarında,
Birlikler: Mayıs ayında,
Federasyonlar: Haziran ayında,
Konfederasyon: Eylül ayında
olağan genel kurul toplantılarını yapmakla yükümlüdür.
Toplantılar, meslek kuruluşunun merkezinin bulunduğu yerde yapılır. Olağan genel kurul toplantılarının Kanunda belirtilen sürelerde gerçekleştirilmesinden yönetim kurulları sorumludur. Yönetim kurullarının olağan genel kurul tarihlerini Kanunda öngörülen sürelerin dışında belirleme yetkisi bulunmamaktadır.
Genel kurulun yeri, tarihi, saati ve gündemi, toplantıdan en az 15 gün önce, ilgili meslek kuruluşunun Bakanlık e-esnaf ve sanatkâr veri tabanı sayfasında yayımlanır. Genel kurula ilişkin belirtilen hususlar ayrıca;
Oda ve birlikler için mahalli olarak günlük veya haftalık gazetede,
Federasyon ve Konfederasyon için ise ülke genelinde yayımlanan bir gazetede
ilan edilmelidir.
Genel kurula sunulacak yönetim ve denetim kurulu raporları, toplantıdan 15 gün önce Bakanlık veri tabanındaki sayfadan üyelerin bilgisine açılır ve kuruluş merkezinde incelemeye hazır bulundurulur. Meslek kuruluşunun üst kuruluşu da toplantıdan 15 gün önce yazılı olarak bilgilendirilir.
Olağan genel kurul gündemi yönetim kurulu tarafından belirlenir. Bununla birlikte, 5362 sayılı Kanun ve Yönetmelik hükümleri uyarınca gündemde asgari olarak aşağıdaki maddelerin yer alması zorunludur:
a) Açılış
b) Başkanlık divanının teşekkülü
c) Saygı duruşu ve İstiklal Marşı
d) Tutanakları imzalama yetkisinin divana verilmesi
e) Yönetim kurulu faaliyet raporunun okunması ve müzakeresi
f) Denetim kurulu raporunun okunması ve müzakeresi
g) Bilanço ile gelir-gider hesaplarının okunması ve müzakeresi
h) Bilanço ile gelir-gider hesaplarının kabulü veya reddi
ı) Yönetim kurulu ve denetim kurulunun ayrı ayrı ibrası
j) Yeni dönem çalışma programı ile eğitim ve kurs programları, tahmini bütçenin görüşülmesi ve karara bağlanması
k) Aylık ücretler, huzur hakları, yolluk ve konaklama ücretlerinin belirlenmesi
l) Dilek ve temenniler
m) Seçimler
n) Kapanış
İhtiyaç olması durumunda bu maddelere ek gündem maddeleri de eklenmesi mümkündür. Olağan genel kurulda gündem maddeleri ayrı ayrı görüşülmelidir. Genel kurul görüşmelerinde gündeme bağlı kalınması esastır. Bu bağlamda, genel kurul gündeminde yer almayan konular toplantıda görüşülemez. Ancak toplantıda hazır bulunan üyelerin beşte birinin yazılı teklifi ve yapılacak oylamada çoğunlukla kabulü hâlinde, önerilen konu gündeme alınarak görüşülebilir.
Bakanlık tarafından görüşülmesi istenen konular ise doğrudan gündeme alınmak zorundadır. Bununla birlikte ana sözleşme değişikliği ve meslek kuruluşunun feshi, ilan edilen gündemde yer almadıkça, üyelerin teklifiyle dahi görüşülemez.
Bu itibarla, meslek kuruluşlarının 2026 yılında yapılacak olağan genel kurul toplantılarını, Kanunda öngörülen süreler ile ilgili mevzuatta belirlenen usul ve esaslara uygun şekilde gerçekleştirmeleri gerekmektedir.