Balıklıgöl kent platosunda Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi, Şanlıurfa Tarım ve Orman Müdürlüğü ve Şanlıurfa İl Sağlık Müdürlüğü tarafından toplumu bilinçlendirmek adına çadır kurularak buradaki vatandaşlara kuduz kaynaklı ölümleri önlemek için broşür dağıtılıp bilgilendirmeler yapıldı.
Şanlıurfa İl Sağlık Müdürlüğü Halk Sağlığı Hizmetleri Başkanlığı Halk Sağlığı Uzmanı Dr. Elif Yılmaz şunları kaydetti:
“Kuduz, enfekte hayvanlardan insanlara bulaşabilen viral bir hastalıktır. Kuduzun en önemli özelliği belirtiler göstermeye başladıktan sonra kesin bir ölümle sonuçlanan hastalık olması ile birlikte aynı zamanda belirtilerin görülmesinden önce temas halinde uygun yara bakımı ve aşılamayla birlikte %100 önlenebilen bir hastalık olmasıdır. Bu nedenle biz burada farkındalık oluşturmak amacıyla 28 Eylül Dünya Kuduz Günü münasebetiyle bir stand açtık ve bu stantta halkımıza farkındalık eğitimleri veriyoruz. Burada temas sonrası yapılabilecek en önemli şey kuduzda acilen basınçlı tazyikli bir suyla ve bol sabunla yara yerini yıkanması ve hemen bir hastaneye aşılama için başvurulması ve aşıların düzgün bir şekilde zamanında,tüm dozlarının yapılmasıdır. Bu şekilde davranılırsa kuduzdan insanlarımız tamamen korunabilir. Kuduzla temas öncesi uygulanabilecek önlemlerin en önemlisi ise aslında vahşi hayvanlardan evcil hayvanlara, oradan insanlara geçen döngüyü kırmak. Bu nedenle yapılabilecek aslında en doğru, en ucuz ve en güvenilir şey, evcil hayvanların kedi ve köpeklerin sahipli kedi köpeklerin aşılanması. Bu şekilde bu zinciri bu döngüyü kırabilirsek aslında hem hayvanların hem de insanların enfekte olması önleyip kuduzu engelleyebiliriz.”
KUDUZ NASIL BULAŞIR?
Kuduz bir hayvanın;
“Isırması veya tırmalaması, salyasının sıyrık veya çatlak deriye, göz, ağız ve buruna temas etmesi, etinin ve sütünün çiğ olarak tüketilmesi ile hastalık bulaşır.
KUDUZA YAKALANMA İHTİMALİ OLAN HAYVAN TÜRLERİ NELERDİR?
“Köpek, kedi, keçi, at, eşek, inek gibi evcil hayvanlar ile kurt, tilki, çakal, domuz, ayı, sansar, kokarca, gelincik, kirpi, köstebek gibi yabani hayvanlardır.”
KUDUZ RİSKLİ TEMASA NEDEN OLAN HAYVANLARDA GÖZLEN SÜRESİ VAR MI? VARSA NE KADARDIR?
Kedi ve köpeklerde 10 gün gözlem önerilir. Kedi ve köpek dışında hayvanlarda böyle bir süre verilemez ve gözlem önerilmez.
KUDUZUN BELİRTİLERİ NELERDİR?
Hayvanlarda Kuduz Belirtileri;
“Hayvanın huyunda veya hareketlerinde değişimler, korkaklık, sinirlilik ve saldırganlık görülebilir. Hayvanda genellikle şiddetli ısırma isteği bulunur. Vücudunda felçler, yutkunma güçlüğü, salya akması, kasılmalar görülebilir. Bu belirtileri gösteren hayvanlardan uzak durulmalı ve en kısa sürede İl/İlçe Tarım ve Orman Müdürlüklerine haber verilmelidir.”
İnsanlarda Kuduz Belirtileri;
“Isırılan vücut bölgesinde duyu değişikliği, parezi veya paralizi (Felç), yutma güçlüğü, sudan korkma, bilinç kaybı, kasılmalar, kaygı bozuklukları.”
KUDUZ HASTALIĞININ TANISI NASIL KONULUR?
Kuduz hastalığının kesin tanısı laboratuvar teşhisiyle konulmaktadır.
KUDUZUN TEDAVİSİ NASILDIR?
“Kuduz, kliniği geliştikten sonra ölümle sonuçlanan bir hastalık olup hastalığın tedavisi bulunmamaktadır. Ancak belirtilen kuduz bulaşma yollarından birine maruz kalınmışsa kuduzu önlemek amacıyla kişi sağlık kuruluşuna mutlaka müracaat etmelidir. Sağlık kuruluşunda planlanan kuduz profilaksisi (kuduz aşısı vb.) uygulamaları ile kuduzun önlenebildiği unutulmamalıdır.”
KUDUZDAN KORUNMAK İÇİN NELER YAPILIR?
Kuduz ölümle sonuçlanan bir hastalık olduğundan korunma yaklaşımları hayat kurtarıcıdır. Bu nedenle;
“Yara veya ısırık bölgesi vakit kaybedilmeden bol su ve sabunla iyice yıkanmalıdır.
Göz, ağız veya burun kuduz riskli temasa maruz kaldıysa bol su ile yıkanmalıdır.
En kısa sürede sağlık kuruluşuna müracaat edilmeli, hekimin düzenleyeceği aşılama programı aksatılmadan uygulanmalıdır.
Evcil hayvanlar kontrol altında tutulmalı, özellikle geceleri serbest bırakılmamalıdır.
Kedi ve köpeklere her yıl mutlaka kuduz aşısı yaptırılmalıdır.
Çevrede hasta, garip davranış sergileyen veya ölmüş hayvanların görülmesi halinde bunlara yaklaşılmamalı ve ilgili yerler haberdar edilmelidir (Belediyeler, Muhtarlıklar İl, İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlükleri).
Kuduz riski olan hayvanlarla sık temas eden kişilere temas öncesi aşılama, kuduz riskli teması olanlara da hekim değerlendirmesine göre temas sonrası kuduz aşılaması uygulanmalıdır.”
KUDUZ RİSKLİ TEMASA MARUZ KALAN KİŞİYE NE ZAMAN AŞI BAŞLANMALIDIR?
Kuduz riskli temasa maruz kalan kişiye aşılamaya olabildiğine erken başlanmalıdır.
KUDUZ AŞISI KİMLERE YAPILIR
Kuduz aşısı kuduz riskli temasa maruz kalmış çocuk ve hamile dahil herkese yapılır.
KUDUZ AŞILAMASI DEVAM EDEN KİŞİ YENİ BİR TEMASA MARUZ KALIRSA NE YAPILIR?
Kuduz riskli temas sonrası aşılaması devam eden kişi bu sırada yeni bir riskli teması olmuşsa aşılama şeması aynı şekilde sürdürülür.