Sevan Nişanyan’ın on yıldan fazla üzerinde çalıştığı Türkiye Yer Adları Sözlüğü’ndeki bilgiler, Nişanyan Yer Adları isimli internet sitesinde de paylaşılıyor.
Türkiye ve Çevre Ülkeler Yerleşim Birimleri Envanteri’nde en küçük yerleşim birimlerinin, hatta artık kimsenin yaşamadığı ve yeri net olarak bilinmeyenler de dâhil olmak üzere ülke içindeki tüm yerlerin adlarının izini süren Nişanyan, bu kent, ilçe, köy, mahalle ve mezraların adlarının anlamını ve kökenini de araştırıyor.
20. yüzyıl başında ve günümüzdeki etnik yapılar hakkında da bilgiler içeren sitede, tüm bu yerleşim birimlerinin koordinatlarına da yer veriliyor.
Sitede Şanlıurfa’nın tarihiyle ilgili de dikkat çeken bilgiler yer alıyor.
Urfa’nın M.Ö. 350 yılına ait Yunanca kaynaktaki adı Edessa olarak geçiyor. Yunanca ‘sulak’ anlamına gelen Urfa’nın M.S. 100 yılına ait Süryanice adı ise Urhay/Urha, bu da Süryanice de ‘yol/yollar’ anlamına geliyor.
Urfa’nın 870 yılına ait Arapça kaynaktaki adı ise Riha.
Urfa’nın 1665 yılındaki Türkçe adı ise Ruha/Urfa olarak geçiyor.
Sitede Urfa’nın etnik yapısı ile ilgili de şu bilgiler yer alıyor:
“20. yy başında Müslüman Arap yerleşimi. Müslüman Arap/Kürt-Sünni yerleşimi.
Tarihi adı Urha ve Rıha iken Türkçede Urfa biçimi yaygınlık kazanmıştır.
Kent çevresi eski çağlardan beri Arami/Süryani olduğu halde kente ilişkin ilk bilgi MÖ 302 yılında İskender’in halefi Seleukos Nikator tarafından Edessa adıyla Yunan kolonisi kurulmasına dairdir.
Makedonya’da bir kent olan Edessa muhtemelen `sulak` veya `su kaynağı` anlamına gelir.
1972 yılında askeri yönetimin tercihi doğrultusunda Milli Mücadele dönemindeki bazı olaylara istinaden Şanlıurfa adı verildi.
Kent nüfusu eskiden büyük oranda Türk ve Arap iken şimdi yaklaşık eşit oranda Arap ve Kürt kökenlilerden oluşur.
Şehir merkezi yerlileri Türk’tür, şehirli Arap nüfus neredeyse hiç yoktur. Araplar taşrada ağırlıktadır. Urfa şehirlisi için ‘isotçu’ lakabı kullanılır.”
Detaylı bilgi için www.nisanyanyeradlari.com sitesini ziyaret edebilirsiniz.
0 Yorum