Pisa Kulesi neden eğik ve neden devrilmiyor?

İtalya'nın Pisa kentindeki Piazza del Duomo'da yer alan meşhur Pisa Kulesi'ni bilmeyen yoktur. Yapı ne kadar meşhursa önünde sanki kuleyi tutuyormuş gibi verilen fotoğraf pozu da bir o kadar meşhur.

Peki, bu kulenin hikâyesi nedir? Bu eğrilik nereden geliyor? Takvimler bizi epeyce geriye götürüyor...

Pisa Kulesi, Pisa Katedrali'nin Piazza del Duomo bölümünde bulunan 57 metre yüksekliğindeki bir çan kulesidir ve eğik açısı optik bir yanılsama değildir. 

Kule 1990'ların başında 5,44 derecelik bir açıyla eğilmiş ve yapı için neredeyse kesin olarak oyunun sonunu getirecek olan 5,5 derecelik felaket eşiğine yaklaşmıştır. 

Neyse ki, 2008 yılında tamamlanan kurnaz mühendislik çalışmasıyla bu açı 3,99 dereceye düşürülmüştür.

YIKILMAK ÜZEREYDİ

İnşa edildiğinde yalnızca Pisa Kulesi olarak adlandırılan Eğik Kule'nin inşasına M.S. 1173 yılında başlandı. Sadece beş yıl süren inşaat çalışmalarının ardından, Pisa'nın bataklık benzeri toprağı, güney tarafındaki temelleri yavaşça yutmaya başladı ve eğilmeye neden oldu.

Eğer mühendisler inşaata devam edip daha fazla kat eklemiş olsalardı kulenin, "ağırlığının altında kalıp yıkılacağı" neredeyse kesindi. Ancak sadece birkaç kat inşa edildikten sonra inşaat aniden durduruldu, çünkü Pisa Cumhuriyeti o yıllarda Cenova, Lucca ve Floransa ile savaş telaşına düşmüştü. 

EN ÜST KATTAKİ BASAMAK OYUNU

İnşaat M.S. 1272 yılına kadar devam etti, bu tarihte toprak biraz daha sağlamlaşmış ve inşaatçıların daha yükseğe çıkmasına izin verilmişti. Ancak katlar yükseldikçe, mimarlar artan eğimin farkına vardı ve kulenin güney tarafını biraz daha uzun yapacak şekilde tasarladı. Bu da en üst katta bulunan basamak sayılarına yansıdı.

Zira en üst katta; güneyde altı, kuzeyde dört basamak vardı. Bu aynı zamanda, çıplak gözle zorlukla fark edilebilmesine rağmen, yapının hafifçe kavisli bir şekil almasını sağlamaktaydı.

Kule o tarihte ikonik yalınlığını kazandı ve gelecek yüzyıllar boyunca şehir planlamacılarının uykusuz geceler geçirmesine neden oldu. 

20. yüzyıla gelindiğinde mühendisler sorunu çözmeye hevesliydi, ancak bazı girişimler şüphesiz diğerlerinden daha başarılıydı.