İngiltere’nin en ünlü tarihi yapılarından biri olan Stonehenge, her yıl yaklaşık 1,5 milyon turistin akınına uğruyor. İngiltere ekonomisine büyük katkı sağlayan bu megalit yapı, binlerce yıl önce inşa edilmesine rağmen hala büyük bir turistik cazibe merkezi olarak önemini koruyor. Ancak ondan iki kat daha eski olan Göbeklitepe, arkeologlara göre insanlık tarihindeki en önemli keşiflerden biri olmasına rağmen, uluslararası alanda henüz yeterince tanıtılamadı.
Şanlıurfa’da bulunan 12 bin yıllık Göbeklitepe, dünyanın bilinen en eski tapınak kompleksi olarak kabul ediliyor. Stonehenge ise M.Ö. 3000-2000 yılları arasında inşa edilmiş. Yani Göbeklitepe, Stonehenge’den en az 7000 yıl daha eski. Bu, Göbeklitepe’nin sadece Türkiye için değil, dünya tarihi açısından da eşsiz bir konumda olduğunu gösteriyor.
ŞANLIURFA İNGİLTERE’YE RAKİP
Göbeklitepe, özellikle 2018’de UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne girmesi ve 2019’un "Göbeklitepe Yılı" ilan edilmesiyle daha fazla ziyaretçi çekmeye başladı. Ancak halen Stonehenge kadar popüler değil. 2025 yılında Göbeklitepe’nin yıllık ziyaretçi sayısının yaklaşık 1 milyon civarında olması bekleniyor.
Göbeklitepe’nin dünya çapında daha fazla tanıtılması için çalışmalara devam ediyor. Bölgenin sadece arkeoloji meraklıları için değil, tarih ve kültür turizmi açısından da büyük bir potansiyel taşıdığı belirtiliyor. Yapılan çalışmalarla beraber Göbeklitepe'nin ziyaretçi sayısı her yıl artış gösteriyor. Yakında İngiletere’deki Stonehenge’yi geride bırakarak dünyanın en çok ziyaret edilen megalit yapısı olabilir.
GÖBEKLİTEPE'NİN STONEHENGE’TEN FARKI
Arkeologlara göre, Göbeklitepe'nin Stonehenge’ten en büyük farkı, sadece büyük taşlardan oluşan bir anıt olmaması. Göbeklitepe’deki T biçimli taşlar üzerine kazınmış hayvan figürleri ve kabartmalar, buranın inşa edildiği dönemde ileri bir kültüre sahip insanlar tarafından yapıldığını gösteriyor.
Prof. Dr. Klaus Schmidt’in yıllar süren araştırmaları, Göbeklitepe’nin yerleşik hayata geçişten önce dini ritüeller için kullanılan bir merkez olduğunu ortaya koydu. Bu durum, insanlık tarihine dair bildiklerimizi değiştiren bir keşif olarak değerlendiriliyor.
GÖBEKLİTEPE DIŞINDA DİĞER RAKİPLER
1. Karahantepe (Türkiye)
Göbeklitepe’ye sadece 35 km mesafede bulunan Karahantepe, yine aynı döneme ait (M.Ö. 10.000-9.000) bir yapı kompleksi. Göbeklitepe kadar eski ve hatta daha büyük bir alanı kapladığı düşünülüyor. Burada da T biçimli dikili taşlar ve insan figürlü kabartmalar bulunuyor. Göbeklitepe’nin kardeşi olarak görülüyor.
2. Nabta Playa (Mısır)
Mısır’da bulunan Nabta Playa, M.Ö. 6000 yıllarına tarihlenen taş çemberleriyle Afrika’nın en eski megalit yapısı olarak kabul ediliyor. Stonehenge’den yaklaşık 2000 yıl daha eski. Arkeologlar, buranın eski Mısırlılar tarafından bir gökyüzü gözlemevi olarak kullanıldığını düşünüyor.
3. Newgrange (İrlanda)
M.Ö. 3200 yılına tarihlenen Newgrange, Stonehenge’den yaklaşık 500 yıl daha eski. Devasa taşlarla inşa edilmiş ve kış gündönümünde güneş ışınları içeriye girerek özel bir aydınlanma efekti yaratıyor. Bu da buranın astronomik bir merkez olabileceğini gösteriyor.
4. Avebury (İngiltere)
Stonehenge’in yaklaşık 30 km kuzeyinde bulunan Avebury, aslında İngiltere’deki en büyük taş çemberidir. Stonehenge’ten bile büyük ama daha az biliniyor. Devasa taş blokları ve birkaç farklı çemberiyle, megalit yapılar arasında en dikkat çekici olanlardan biri.
5. Ġgantija Tapınakları (Malta)
Malta’daki Ġgantija Tapınakları, M.Ö. 3600-2500 yılları arasında inşa edildi. Dünyanın en eski serbest duran taş yapıları olarak kabul ediliyor. Devasa taş blokları o kadar büyük ki, eski halklar bunları devlerin inşa ettiğine inanıyordu.
6. Carnac Taşları (Fransa)
Fransa’nın Brittany bölgesinde yer alan Carnac Taşları, yaklaşık 3000 adet taşın uzun sıralar hâlinde dizildiği devasa bir alan. M.Ö. 4000-2500 yıllarına tarihleniyor ve dünyanın en büyük megalit alanı olarak kabul ediliyor.
7. Taş Tepeler (Türkiye)
Şanlıurfa ve çevresinde yer alan Taş Tepeler, Göbeklitepe ile aynı kültüre ait birçok megalitik yapıyı kapsıyor. Nevali Çori, Sayburç, Sefer Tepe, Harbetsuvan Tepe ve Gürcütepe gibi yerleşimlerde de T biçimli taşlar ve tapınaklar keşfedildi. Yani, bu bölge aslında Stonehenge’den değil, tüm dünyadaki megalit yapıların çoğundan daha eski ve kapsamlı bir kültürün merkezi konumunda.
0 Yorum