Şanlıurfa'da bir evde kaç kişi yaşıyor?

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) yayımladığı “İstatistiklerle Aile, 2024” raporu, toplumsal dönüşümün evin içine kadar uzandığını çarpıcı verilerle ortaya koyuyor. 2008 yılında 4 kişi olan ortalama hanehalkı büyüklüğü, 2024 itibarıyla 3,11 kişiye düştü. Bu yalnızca bir sayı değil; ekonomik, sosyolojik ve kültürel değişimlerin simgesi.

EN KALABALIK EVLER DOĞUDA, EN KÜÇÜK EVLER KARADENİZ VE İÇ EGE’DE

Hanehalkı büyüklüğü en yüksek il 4,85 kişiyle Şırnak oldu. Onu 4,63 kişiyle Şanlıurfa ve 4,50 ile Batman izledi. En küçük haneler ise Giresun ve Çanakkale’de. Ortalama 2,53 kişilik bu evler, modernleşmenin ve kentleşmenin demografik izdüşümleri gibi duruyor.

YALNIZLIKTA REKOR GÜMÜŞHANE’NİN

2016’da yüzde 14,9 olan tek kişilik hane oranı 2024’te yüzde 20’ye ulaştı. Her beş evden biri artık yalnız bir bireyden oluşuyor. Yalnız yaşayanların oranı Gümüşhane’de yüzde 31,7 gibi çarpıcı bir seviyeye çıkarken, Batman’da bu oran yalnızca yüzde 11,1. Toplumun bir ucu yalnızlaşırken, bir diğer ucu hâlâ kalabalık sofraların etrafında.

ÇEKİRDEK AİLE GERİLİYOR, YAŞLILAR SESSİZLEŞİYOR

Bir zamanlar “ideal aile yapısı” olarak tanımlanan çekirdek ailelerin oranı da düşüşte. 2016’da yüzde 66,4 olan oran, 2024’te yüzde 63,5’e indi. En yüksek oran Gaziantep’te, en düşük ise yüzde 50,5 ile Tunceli’de. Öte yandan, hanelerin dörtte birinde en az bir yaşlı birey yaşıyor. Yaklaşık 1,75 milyon yaşlı ise tek başına bir evde hayatını sürdürüyor.

GENÇLER EVLENMİYOR, EBEVEYN EVİNDE KALMAYA DEVAM

25-29 yaş arası evlenmemiş bireylerin yüzde 72,6’sı hâlâ ailesiyle yaşıyor. Özellikle erkekler (%44,8) bu grupta daha fazla temsil ediliyor. Gençlerin aile içinde uzun süre kalması, hem ekonomik koşullarla hem de değişen evlilik eğilimleriyle ilişkilendiriliyor.

AKRABA EVLİLİĞİ AZALIYOR, BOŞANMA ARTIYOR

Bir zamanlar Anadolu’nun birçok bölgesinde yaygın olan akraba evlilikleri azalıyor. 2010’da yüzde 5,9 olan oran, 2024’te yüzde 3,3’e geriledi. En yüksek oranlar Mardin, Şanlıurfa ve Siirt’te gözlemlenirken, en düşük oranlar Artvin, Kırklareli ve Edirne’de.

Öte yandan boşanma rakamları dikkat çekici: 2024’te 187 bin 343 çift boşandı. Bu süreçten 186 bin 536 çocuk doğrudan etkilendi. Çocukların dörtte üçü annelerine, dörtte biri babalarına verildi.

YOKSULLUĞUN YÜKÜ KALABALIK EVLERDE

Yoksulluk oranı genel olarak yüzde 21,2. Ancak geniş ailelerde bu oran yüzde 26,9’a çıkıyor. Tek başına yaşayan bireylerin yoksulluk oranı ise yüzde 11,7. Geniş ailede çok kişi var ama ekmek daha ince dilimleniyor.