Şanlıurfa’nın Karaköprü ilçesi Sayburç mevkiinde, tarihî Kervan Yolu (İpek Yolu) üzerinde bulunan Büyük Çamdere Şehitliği ve içindeki Evliya Türbesi, hem doğal hem de beşerî etkenler nedeniyle hızla yok olma tehlikesiyle karşı karşıya bulunuyor. Söylentilere göre bölgede yaklaşık 300 şehit mezarı yer alıyordu; ancak günümüzde çoğu kaybolmuş veya belirsizleşmiş durumda.
Tarihî kaynaklar ve sözlü anlatılara göre ise, Sayburç bölgesi 1750’lerde kasaba iken eşkiya saldırıları sonucu harabeye dönmüş, halk göç etmiş ve bölge 1950’lerde ise vatandaşalr tarafından yeniden iskan edilmiş. Şehitlikte yer alan Evliya Türbesi ise, Osmanlı ordusunun kervan yolu üzerinde pusuya düşürülen birliğinin komutanına ait olarak aktarılıyor. Mezarlardan birinin Binbaşı Mahmut adlı bir subaya ait olduğunu da kaydediliyor.
Birkaç yıl önce bölgede keklik avına çıkan bir kişi, şehitlik sınırları içinde taşları sökerek küçük bir kulübe yapmaya çalışırken gümüş bir sikke ve paslı bir demir parça buldu. Avcının tespitine göre, sikke Sultan Reşad (Mehmed V, 1909–1918) dönemine ait olup, demir parça dönemin çakmağıyla ilişkilendiriliyor. Buluntular, alanın kaybolmuş çok sayıda mezarı içerdiğini göstererek arkeolojik ve tarihî değerini artırıyor.
Bölge halkı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Şanlıurfa Valiliği ve İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü’ne çağrıda bulunarak şehitlik ve Evliya Türbesi’nin acilen tescillenip koruma altına alınması, alanın haritalanarak envanter çalışmasının yapılması ve bağımsız numismatik, arkeoloji ve tarih uzmanlarının saha araştırması başlatması. Ayrıca, tarihçiler Prof. Dr. İlber Ortaylı, Prof. Dr. Tufan Gündüz, Prof. Dr. Ahmet Taşağıl ve Prof. Dr. Suat Vural başta olmak üzere konunun uzmanlarının bölgeye davet edilerek şehitliğin tarihî bağlamının akademik düzeyde ortaya konmasını talep ediyor.
Yetkililer tarafından gerekli müdahale yapılmazsa, Sayburç Büyük Çamdere Şehitliği’nin Osmanlı’nın son dönem askerî izlerini taşıyan bölgesel ve ulusal düzeyde değerli kültürel miras niteliği, bir nesil içinde tamamen yok olma riskiyle karşı karşıya bulunuyor.
0 Yorum