Şanlıurfa’nın gizli şifa kaynağı keşfedilmeyi bekliyor

Dayanıklı ve şifalı yapısıyla dikkat çeken hırnif bitkisi, susuzluğa rağmen yemyeşil kalması ve birçok hastalığa iyi gelen özellikleriyle Şanlıurfa’daki vatandaşların yüzyıllardır gözdesi olmaya devam ediyor.

Şanlıurfa’nın kurak ve tuzlu topraklarında yaz aylarında yemyeşil kalan ‘hırnif’, bölge halkının binlerce yıldır faydalandığı bir şifa kaynağı olarak öne çıkıyor. Bilimsel adı Prosopis farcta olan Hırnif, özellikle ağustos ayında, toprağın en kavruk olduğu dönemde bile verimli arazilerde yeşil kalmayı başarıyor.

Üst Suriye bölgesine ait olan hırnif bitkisi, Anadolu’nun güney ve doğu bölgelerinde de yaygın olarak yetişiyor. Ancak Türkiye’de bu bitki hakkında yapılan bilimsel araştırmalar oldukça sınırlı. İstanbul Teknik Üniversitesi’nin 2016 yılında yaptığı çalışmada, özellikle Şanlıurfa’da yetişen hırnif türünün bağışıklık sistemini güçlendirdiğini, hücre hasarlarını onardığını ve mantar ile parazitlere karşı koruyucu antioksidan özellikler taşıdığını ortaya koydu.

Bölgedeki vatandaşların ‘yaz meyvesi’ olarak da adlandırdığı bu bitki, insan elinin değmediği, gölge olmayan tuzlu arazilerde bile kendiliğinden yetişiyor. Şanlıurfa’nın Harran ilçesinde yaşayan vatandaşlar, eskiden meyvesini toplayıp yediklerini, ancak modern meyvelere kolay erişimle artık bu bitkiye önem verilmediğini ifade ediyor. 

"KALP HASTALIĞINDAN DİYABET HASTALIĞINA KADAR BİRÇOK HASTALIĞA İYİ GELİYOR"

Kimyagerler, eczacılar ve ziraat uzmanlarının bu bitkiye gereken ilgiyi göstermesi gerektiğine dikkat çeken bölge sakinleri, hırnifin bağışıklığı güçlendirmesi, hücre hasarlarını onarması, mantara karşı etkili olması, bağırsak sorunlarına iyi gelmesi, kalp hastalıklarında kullanılması, diyabet tedavisinde destekleyici rolü, bakteriyel ve paraziter hastalıklarda faydası, kolesterolü dengelemesi ve yara iyileştirmede etki gibi pek çok fonksiyona sahip olduğunu aktarıyor.

Hangi hastalığa ne kadar kullanılacağı konusunda ise bilimsel araştırmaların yapılması ve uzmanların görüşlerinin alınması gerektiği belirtiliyor.

Oksijen, canlıların enerji döngüsünde hayati bir rol oynarken, serbest radikallerin yol açtığı oksidatif stres kalp hastalıkları, kanser ve bağışıklık sistemi sorunları gibi pek çok hastalığa neden oluyor. Doğal antioksidanlar ise bu zararın önlenmesinde önemli görevler üstleniyor.

SADECE ŞANLIURFA’DA YETİŞİYOR

Şanlıurfa’da sadece doğal olarak yetişen Prosopis farcta türü, yeraltında 20 metreyi bulan kökleri ve yer üstünde 20-100 cm yüksekliğindeki çalı formuyla dikkat çekiyor. Halk arasında ‘hırnif’ adıyla bilinen bu bitkinin yenilebilir meyvesi, olgunlaştıkça pembeden kahverengiye dönerken, tadı hafif ekşi ve dokusu süngerimsi oluyor.

Bölgehalk tarafından geleneksel olarak diyabet, kabızlık, böbrek taşı, cilt hastalıkları, diş ağrısı ve daha birçok rahatsızlığa karşı kullanılan hırnif, aynı zamanda idrar söktürücü etkisiyle de biliniyor. Bitkinin toksik etkisi oldukça düşük olup, nadiren küçük çocuklarda hafif reaksiyonlara sebep olabiliyor.

Bedevi göçebeler tarafından kavrulup tüketilen hırnif, bilimsel araştırmaların da ilgisini çekerek sağlık açısından potansiyel bir şifa kaynağı olarak görülüyor.