Türkiye’nin en yüksek deprem riskine sahip bölgelerinden biri olan Marmara’da uzun süredir Deprem Erken Uyarı Sistemi üzerinde çalışan Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü (KRDAE), projede kritik bir eşiği geride bıraktı. Pilot uygulama kapsamında modernize edilen istasyon ağı ve geliştirilen yeni yazılımların ardından sistem, gerçek bir depremde ilk kez başarıyla test edildi. Kurum, şimdi de Şanlıurfa ve çevresini kapsayan bölge dahil Türkiye’nin dört bir yanına erken uyarı altyapısının kurulması için hazırlıklara başladı.
Pilot uygulama kapsamında modernize edilen istasyon ağı ve geliştirilen yazılımlar sayesinde sistem, 2 Ekim 2025 tarihinde meydana gelen Mw 5.0 büyüklüğündeki Marmara depreminde ilk uyarıyı 8.4 saniyede üretti.
KRDAE’nin yürüttüğü çalışma, depremin en hızlı yayılan ilk dalgalarını tespit ederek saniyeler içinde uyarı üretebilen bir altyapının Türkiye’de hayata geçirilmesi için kritik öneme sahip.
MARMARA’DA HIZLANDIRILMIŞ VERİ AĞI
Pilot bölge olarak seçilen Marmara’da, istasyonların veri iletim altyapısı yenilendi ve Kandilli’ye ulaşan sinyallerin gecikme süresi 0.2 saniyeye kadar düşürüldü. Gerçek zamanlı veri, özel erken uyarı yazılımlarına aktarılırken, yazılımlar depremin konumunu ve tahmini büyüklüğünü anlık olarak değerlendirerek uyarı üretiyor.
GERÇEK DEPREMLE BAŞARILI TEST
2 Ekim 2025’te Marmara Denizi’nde meydana gelen deprem, sistem için önemli bir gerçek zamanlı test niteliği taşıdı. Sismik dalgaların karadaki istasyonlara ulaşması yaklaşık 5 saniye sürerken, yazılımlar hızlı analizle ilk uyarı sinyalini toplam 8.4 saniyede üretti.
MOBİL UYGULAMA İLE ANINDA BİLDİRİM
Erken uyarı sinyallerinin kullanıcılara ulaştırılması amacıyla KRDAE, bir yazılım firmasıyla ortaklaşa iOS tabanlı bir mobil uygulama geliştirdi. Şu anda yaklaşık 2.500 cihaz test grubunda yer alıyor ve sistemin performansı gerçek depremler üzerinden ölçümleniyor.
TÜRKİYE GENELİNE YAYGINLAŞTIRILACAK
KRDAE, deprem erken uyarı sisteminin ülke genelinde etkin şekilde kullanılabilmesi için kapsamlı bir geliştirme planı hazırladı. Bu kapsamda:
Türkiye’nin dört bir yanında düşük gecikmeli yeni istasyonların kurulması, Android uygulamasının geliştirilmesi, Erken uyarı sinyallerinin aynı anda çok sayıda kullanıcıya ulaşmasını sağlayacak yazılım altyapısının güçlendirilmesi hedefleniyor.
Bu çalışmaların tamamlanmasıyla birlikte, Türkiye’nin deprem erken uyarı kapasitesinin önemli ölçüde artması ve sistemin daha geniş bir kullanıcı kitlesine ulaşması planlanıyor.
0 Yorum