Çevresel tehdite karşı ortak çaba şart

Dünyadaher yıl 4,2 milyon insan hava kirliliğinin neden olduğu hastalıklar yüzündenyaşamını kaybederken, tüm ülkelerin ortak sorunu durumundaki çevresel sorunlaraküresel önlem alınması gerektiği bildirildi. AA muhabirinin 2 yılda birçevresel performansın ulusal ve uluslararası düzeylerde incelendiği, Yale veColumbia Üniversiteleri tarafından Dünya Bankası işbirliği ile hazırlananÇevresel Performans 2018 İndeksi verilerinden derlediği bilgilere göre, çevrekirliliği kaynaklı sorunlar insan sağlığı açısından en büyük tehditioluşturuyor. Dünya Sağlık Örgütü'nün yılda 4,2 milyon insanın hava kirliliğininsebep olduğu hastalıklar yüzünden yaşamını kaybettiği saptamasınından yolaçıkarak hazırlanan indeks, çevresel sağlık ve ekosistem canlılığı gibi iki anakategoride ve 24 performans göstergesine göre çevre sorunlarını ele alıyor. ÇevreselPerformans 2018 İndeks sonuçları, bu yaklaşımla çevre sorunlarının tüminsanlığın refah düzeyi ve doğal kaynaklarını etkileyen ve çözümü için de tümülkelerin uluslararası ortak çaba göstermesi gereken bir sorun olduğunu ortayakoyuyor. ENERJİ-ÇEVREİLİŞKİSİ Ülkelerinenerji ve çevre ilişkisinin de incelendiği indekse göre, sektörel anlamda çevreve hava kirliliğinin en önemli göstergesi olan karbon salımında en büyük payenerji sektörüyle endüstriyel aktivitelerden kaynaklanıyor. Küresel enerji veulaşım sistemlerinin atmosfere yaydıkları gazların gezegenin ısınmasına nedenolduğu belirtilirken, modern dünyanın vazgeçilmesi olan elektrik enerjisininüretimi, hava, su ve toprağı dolaylı veya doğrudan etkiliyor. Yüksek kalitedeve şeffaf sera gazı emisyon verilerinin ülkeler tarafından paylaşılmasınınönemine değinilirken, tüm sektörlerdeki emisyon verilerinin çevreselpolitikalarda, kanun koyucuların işini kolaylaştıracağı vurgulanıyor. ENÇEVRECİ 3 ÜLKE Buarada, çevre kirliliği ve beraberindeki sorunlarla mücadelede finanskaynaklarının tüm ülkelerin ihtiyaçlarına göre seferber edilmesi gerektiğibelirtilen indekste, incelenen 180 ülke içinde, çevre karnesinde ilk 16'dabulunanların hepsi Avrupa ülkeleri oldu. Çevre karnesinde ortaya koyduğuperformansla İsviçre, Fransa ve Danimarka en iyi üçlüyü oluştururken, fosilyakıt üretim ve tüketiminde önde olan hiçbir ülke ise ilk sıralarda yer almayıbaşaramadı. Enerji kaynaklarının tüketimde lider konumdaki Çin'in çevrekarnesiyle 120. sırada yer aldığı indekste, son dönemde yerli ve yenilenebilirenerji kaynaklarına yönelen ve çevre bilinci konusunda cesur adımlar atanTürkiye de 108. sırada kendine yer bulabildi. Ülkelerin başta enerji ve iklimolmak üzere, hava kalitesi, su, ağır metallerin durumu, ormanlar, balıkçılık,su kaynakları, tarım ve hava kirliliği verileri incelenerek oluşturulan ve ülkebazında önerilerin de yer aldığı indekse göre, insan sağlığına en fazla tehditoluşturan çevre ve hava kirliliğine karşı, her ülkenin ortak sorunu olarakküresel önlem alınmalı. GENELTABLO İÇ AÇICI DEĞİL DünyaSağlık Örgütü verilerine göre ise her yıl 4,2 milyon insan hava kirliliğininsebep olduğu hastalıklar yüzünden yaşamını kaybediyor. Sadece evsel yakıttankaynaklı dumandan zehirlenerek ölen insan sayısı ise 3,8 milyonu buluyor. Yineaynı verilere göre dünya genelinde yaşayan insanların yüzde 91'i örgütününbelirlediği kirlilik limitinin üzerindeki ortamlarda yaşamlarını sürdürüyor.(AA)