Cebinizdeki canavar: Bu ses sizi nasıl yavaş yavaş tüketiyor?

Cep telefonlarımızdan gelen bildirim sesleri, çoğu zaman önemsiz bir uyarı gibi algılansa da uzmanlara göre bu küçük titreşimler, vücudun stres sistemini alarma geçirerek ciddi sağlık sorunlarına yol açabiliyor. Özellikle iş saatleri dışında gelen mesajlar, modern çağın sessiz stres tetikleyicileri arasında gösteriliyor.

Cumhuriyet’te yer alan habere göre, gece yarısı gelen bir e-posta ya da tatildeyken düşen bir mesaj bildirimi... Hormon uzmanı Mike Kocsis, bu tür bildirimlerin masum görünse de beyin tarafından potansiyel bir tehdit olarak algılanabileceğini belirtiyor. Peki vücudumuzda tam olarak neler oluyor?

BİLDİRİM GELDİĞİNDE VÜCUTTA NELER DEĞİŞİYOR?

 1. Kortizol Patlaması: Savaş ya da Kaç Tepkisi Devrede

Kocsis, “Bir bildirim alındığında, özellikle iş veya aciliyet barındırıyorsa, beyin bu durumu tehdit olarak algılar ve hemen kortizol salgılanır” diyor. Bu hormonun sürekli devrede olması, kronik stres ve tükenmişlik sendromuna davetiye çıkarıyor.

2. Dopamin Döngüsü: Anlık Haz, Uzun Süreli Bağımlılık

Bazı mesajlar, beyinde dopamin adı verilen 'iyi hissettiren' nörotransmitteri tetikler. Bu da kişiyi, her bildirime hızla yanıt verme arzusuna iter. Ancak bu alışkanlık zamanla dijital bağımlılığa ve dikkat dağınıklığına yol açabiliyor.

3. Adrenalin Artışı: Sürekli Uyarılmışlık Hali

Beklenmedik bir bildirim sadece kortizolü değil, adrenalin seviyelerini de yükseltiyor. Bu da anlık enerji ve uyanıklık yaratırken, akşam saatlerinde yaşandığında uykuya geçişi zorlaştırıyor. 4. Oksitosin 

4.Dengesizliği: Sosyal Bağlar Zedeleniyor

Kocsis’e göre, sevilen biriyle gelen mesajlar bağ kurma hormonu oksitosini artırırken, taleplerle dolu iş mesajları bu dengeyi bozuyor. Sonuç: sosyal yorgunluk ve duygusal geri çekilme.

 5. Melatonin Baskılanması: Uykunun Sessiz Düşmanı

Yatmadan hemen önce telefona bakmak, uyku hormonu melatoninin üretimini azaltıyor. Bu durum zamanla uykusuzluk, bilişsel performans düşüklüğü ve kilo artışı gibi sorunlara neden olabiliyor.

BİLDİRİM ANKSİYETESİNE KARŞI 5 ÖNERİ

Uzman Mike Kocsis, bu dijital stres döngüsünden çıkmak isteyenler için şu tavsiyelerde bulunuyor:

Bildirim Saatlerini Sınırlayın: Akşam 7 sonrası bildirimleri sessize almak, beyne ‘dinlenme zamanı’ sinyali verir. “Rahatsız Etmeyin” modunu kullanmak basit ama etkili bir adım.

Gereksiz Uyarıları Kapatın: Sosyal medya ya da uygulama bildirimlerini filtreleyin. Sadece hayati önem taşıyan mesajlara alan açın.

Yüz Yüze İletişimi Tercih Edin: Dijital sohbetler yerine birebir iletişim, oksitosin üretimini artırarak stresi doğal yoldan azaltır.

Farkındalıkla Tepki Verin: Her mesaja anında cevap vermek zorunda değilsiniz. Derin bir nefes almak ya da birkaç saniye duraksamak, stres hormonlarını yatıştırabilir.

İş Mesajlarına Zaman Koyun: İş dışı saatlerde mesajlaşmayı sınırlandırmak, ruh sağlığı açısından büyük fark yaratabilir.