Yılbaşı ağacı süslemek günah mı? Yılbaşı ağacı geleneği nereden geliyor?

Yeni yıla kısa bir süre kala, her yıl olduğu gibi yılbaşı ağacı süsleme geleneği yeniden merak konusu oldu. Avrupa kültüründen tüm dünyaya yayılan bu adet, dini açıdan uygun olup olmadığı sorusuyla tekrar gündeme taşındı.

Avrupa kültüründe yeni yıla hazırlık ve kutlama amacıyla çam ağacı süslenmesi adeti, günümüzde küresel bir yayılım göstermiş durumda. Ancak bu gelenek, her yılbaşında olduğu gibi, "Yılbaşı ağacı süslemek günah mı?" sorusuyla Müslüman toplumlarda tartışma yaratıyor.

YILBAŞI AĞACI SÜSLEMEK HAKKINDA DİNİ GÖRÜŞ

Konuyla ilgili daha önceki yıllarda açıklama yapan eski Diyanet İşleri Başkanı Yardımcısı Necmettin Nursaçan, Kanal 7 ekranlarında yayınlanan programında kendisine yöneltilen "Evde yılbaşı ağacı süslemek günah mı?" sorusunu yanıtlamıştı.

Nursaçan, yanıtında Peygamber Efendimiz'in (s.a.v.) "Gelin başkasına benzemeyin," hadisine atıfta bulunarak şunları kaydetti:

"Hz. Peygamber 'Ashabım, cemaati camiye nasıl davet edelim' diye soruyor. Bir kısmı 'Ateş yakalım', bir kısmı 'Boru öttürelim', diğer bir kısmı ise 'Çan çalalım' diye tekliflerde bulunuyor. Hz. Peygamber başkalarının adeti olduğu için bunların hiçbirini kabul etmiyor ve Allah'tan Müslümanlara özel bir yol göstermesini diliyor. Bunun üzerine ezan geliyor. Bu yüzden gayrimüslimlere benzemek doğru değildir. Bizim geleneğimizde ve adetimizde yoktur. Yılbaşı ağacı süslemek İslam dinince uygun değildir."

Nitekim Hz. Peygamber'in bir hadisinde, "Bir millete özenti duyan onlardandır," buyurulduğu belirtilmektedir.

DİYANET'TEN "YABANCI KÜLTÜRLERİN ESİRİ OLMAYIN" UYARISI

Diyanet İşleri Başkanlığı da, daha önceki yıllarda yayımladığı Cuma hutbelerinde yılbaşı kutlamaları ve bu tür geleneklere karşı tavrını ortaya koymuştu. Hutbede şu ifadelere yer verilmişti:

"Toplumlar değerleriyle bilinir, onlarla anılırlar... Öyleyse, bizi biz yapan, bizi ayakta tutan ve en güçlü sığınağımız olan değerlerimize sımsıkı sarılalım. İnancımız, tarihimiz ve kültürümüzle bağdaşmayan batıl örf, adet ve gelenekleri hayatımıza yansıtmayalım.... Yabancı kültürlerin esiri olmamaları için hep birlikte gayret gösterelim. Unutmayalım ki hiçbir millet bir başka toplumun değerleriyle yükselemez. Kültürüne yabancılaşan bir toplum, medeniyet inşa edemez."

YILBAŞI AĞACI SÜSLEME GELENEĞİNİN KÖKENİ

Yılbaşı ağacı, günümüzde popüler olsa da, kökeni tarih boyunca farklı kültürlere dayanıyor.

Noel ağacı aslında pagan kültürlerden gelen bir gelenektir. Yaprak dökmeyen ağaçlar ve çelenkler, eski inanışlarda ölümsüz yaşamın bir simgesi olarak kabul ediliyordu. Avrupalı pagan kültürlerin Hıristiyanlığı kabul etmesinden sonra bu gelenek dini bir boyut kazandı.

Günümüzde bu geleneğin kaynağının, Ortaçağ'da Almanya'nın batısında sahnelenen bir oyuna dayandığı da düşünülmektedir. Adem ve Havva'nın canlandırıldığı oyunda, yasaklı elmanın bulunduğu Cennet Ağacı'nı temsil eden bir ağaç kullanılırdı. Bu ağaca kutsanmış ekmek parçaları ve İsa'yı temsil eden mumlar eklenirdi.

19. yüzyılda İngiltere'ye ulaşan bu adet, Kraliçe Victoria'nın eşi olan Alman Prens Albert'in desteği sayesinde geniş kitlelere yayılarak bugünkü küresel popülerliğine ulaştı.