Evrimsel biyolog Jenny Graves, cinsiyetin belirlenmesinde kritik rol oynayan çarpıcı bir gelişmeyi gündeme getirdi. Graves’e göre Y kromozomundaki genlerin yaklaşık yüzde 97’si kaybolmuş durumda ve bu süreç birkaç milyon yıl içinde tamamlanırsa, Y kromozomu tamamen yok olabilir. Ancak bazı hayvan türlerinde Y kromozomu olmasa bile üremenin devam edebileceği belirtiliyor.
Graves, erkek cinsiyetini belirleyen Y kromozomunun atalardan gelen genlerinin büyük kısmını kaybettiğini ve bu kaybın birkaç milyon yıl içinde tamamlanabileceğini öne sürdü.
Y KROMOZOMU GERÇEKTEN SONA MI GELİYOR?
Cinsiyet belirleme mekanizması, annenin her zaman X kromozomu aktarması, babanın ise X veya Y kromozomunu iletmesiyle işliyor. Baba X kromozomu gönderirse çocuk kız, Y kromozomu gönderirse erkek oluyor. X kromozomu Y’ye göre daha büyük olduğundan, erkek çocuklarda anneden gelen genetik materyalin daha fazla olduğu belirtiliyor.
ScienceAlert’in aktardığına göre, Graves’in tartışmalı hesaplamaları, insanlık tarihinin son 300 milyon yılı incelendiğinde Y kromozomunun önemli ölçüde gen kaybına uğradığını gösteriyor. İnsanlarda Y kromozomunun tamamen yok olacağına dair kaygılarla ilgili konuşan Graves, “Biz insanlar sadece 0,1 milyon yıldır varız; önümüzdeki yüzyılı görebilirsek bile şanslıyız” ifadelerini kullandı.
ERKEKLİK TAMAMEN KAYBOLMAYABİLİR
Araştırmalar, bazı memeli türlerinde Y kromozomu tamamen kaybolsa bile üremenin devam edebileceğini ortaya koyuyor. Örneğin üç köstebek faresi türü yalnızca X kromozomuna sahip ve Y kromozomundaki cinsiyet belirleyici genler başka kromozomlara taşınmış. Buna rağmen bu türlerde erkek özellikleri ve üreme yeteneği korunmuş durumda.
Japonya’daki Hokkaido Üniversitesi’nde yürütülen araştırmalar da benzer sonuçlar verdi. 2020’de PNAS dergisinde yayımlanan bir çalışmada, iki dikenli farenin Y kromozomlarını kaybettiği, ancak üremenin devam ettiği belirlendi. Bilim insanları, bu örneklerin Y kromozomundaki bazı işlevlerin başka kromozomlara aktarılması halinde insanlarda da erkekliğin tamamen yok olmayabileceğini gösterdiğini vurguluyor.
Kaynak: SÖZCÜ
0 Yorum