ŞEHRİN KALBİ

Nuryolunu tıkıyor yüzbir katlı gökdelen. Bir küçük iğne yok mu, şehrin kalbini delen? NecifFazıl Kısakürek Şehirler de tıpkı insanlar gibidir, bir kalbi vardır,bazen kalp yetmezliği bazen kalp sıkışıklığı yaşarlar. İnsan nasıl kalbinebakmak durumundaysa, aynen bunun gibi şehirlerinde kalbine iyi bakım yapılmasıgerekmekte ki, kalp yetmezliği yaşamasın. Zira kalp yetmezliği yaşayanşehirlerin, o şehir üzerinde yaşayanlara da kalp yetmezliği yaşatacağımuhakkak. Şehir bizim için ne ifade ediyor, bir boşluk yaşıyorsak hep bir huzursuzlukiçinde isek, yaşadığımız şehir bizim için bir sükûnet unsuru olamıyorsa ya kalpyetmezliği yaşayan bir şehirde yaşıyoruz ya da biz şehrin kalbinden habersizbir hayat yaşıyoruzdur. Tıpkı insan gibidir şehir, bir kalbi vardır, kalbiyle varolduğu oranda ahenklidir. Kalbinden haberdar olduğu kadar mutmaindir,huzurludur. O yüzden şehrin kalbini diri tutmakgerekecektir. Nedir şehrin kalbi; ya da neresidir, ya da sadece bir mekân mıdır, bir zamanmıdır, ya da şehirde gün içinde bir an mıdır şehrin kalbi? Kim bilir belki biryerdir, bir mekândır şehrin kalbi; mesela bir handır, mesela istasyondur, mesela bir çarşıdır. Ya da bir camidir meselatarihi bir mekândır şehrin kalbi. Ya da mesele sabahtırşehrin kalbi, bütün güzelliğiyle sunar kendini size şehir, belki gecedir, ya da akşam öncesi yorgun amaumutlu anıdır şehrin kalbi. Dedik ya şehrin kalbi bazen andır, bazen zamandır, ama çokça mekândır. Bezendeşehre nazar eden bir kişidir kişilerdir mesela insandır ve bir şehri onunsayesinde var sanırsınız. Hani kelamı kibarda denir ya;“şerefü-l mekanibil-mekin” diye. Evet, bir mekânın şerefi, o mekânda yaşamışolanlardan gelir. O yüzden bazen kişilerle anılan şehirler olur. Onun içinşehrin kalbi bazen orda yaşamış olanlardır, onların nazarlarıdır. Şehirlerin de kalbivardırveşehrin kalbi atar sokaklarında, caddelerinde, mahallelerinde, insana huzurveren, insana nefes aldıran, insanı sükûnete boğan mekanlarında, anlarında veinsanlarında şehrin kalbi atar. Ve şehrin kalbinden, şehrin sokaklarına veinsanına kan pompalanır. Hâsılı şehrin kalbi şehrin hayat kaynağıdır. O yüzdenşehrin kalbine, kalbinizi ferahlatan, genişleten, yüreğinize şifa olan şehrinkalbine dokunmadan geçemezseniz şehirden. Şehirdeyaşamak ile şehirle yaşamak arasındaki farkı bize fark ettirecek olan şehrinkalbidir. Şehrin ruhunu yaşadığımız kadar şehirle yaşayabileceğiz. Bugün şehirlerimizinkalbi tekliyor, kalbi teklediği içinşehirlerimizin, yüreğimiz daralıyor. Kalpyetmezliği yaşamamızın sebebi, kalp yetmezliği yaşayan şehirlerimiz. Bugün şehirden,şehrimizden uzaklaşan “kentlerin kalbi” alışveriş merkezlerinde atıyormaalesef. Ne acıdır ki bu sahte kalple insanın ve şehrin geleceği çok da içaçıcı görünmüyor. O yüzden şehri; şehirle, şehrin kalbi ile birlikte yaşamamızgerekiyor. Beton yığınları, alışveriş merkezleri, şehrin mezar taşları olan gökdelenleri, yitirilen sokakları, kaybolan mahalleleriyeni kentler şehri kalbinden uzaklaştırıyor. Yeni kentin yanı ile eski şehrinüreten kalbi arasında met-cezirler yaşıyoruz. Şehrin kalbiyle kalınvesselam.