Muhterem Kardeşlerim…
Her yazımızda olduğu gibi, sizlere önemli konuları öncelikle sahih kaynaklardan, Tam İlmihal Saadeti Ebediyye, İmamı Rabbani Hazretlerinin Mektubat, Hakikat Kitab Evinin İhlas Yayınlarından faydalanarak sizleri bilgilendirelim istiyoruz.
Efendim;
“Evliya kabrini ziyaret için uzak bir yere gitmek caiz midir?”
Bu hususta, din kitaplarımızdaki bilgiler şöyledir:
Resulullah, Uhud şehitlerini ziyaret için, Medine’den Uhud’a gelmiştir. Bundan dolayı, Kabr-i Saadeti ziyaret için, Medine’ye gitmek de, elbette ibadet olur. (M. Nasihat)
Uzak kabirleri ziyaret, mendubdur. Seyyid Ahmed-i Bedevi gibi Evliya zatlar, bunun için ziyaret edilmektedir. İmam-ı Gazali hazretleri, “Evliyanın Allahü Teala’ya yakınlıkları aynı değildir. Ziyaret eden, her birinden farklı faydalara kavuşur” buyurdu. (Redd-ül-Muhtar)
Uzak olan kabirleri de, ziyaret etmek için gitmek caizdir. Hele Salihleri, Velileri ziyaret için uzak yere gitmek sünnettir. (Mezahib-i Erbea)
Diri iken ziyaret edilen Âlimleri, vefatından sonra ziyaret etmek için, uzak memleketlere gitmek caizdir. (Hazanet-ür-Rivayat, Hindiyye, Hazanet-ül-Müftîn)
“Büyük zatların kabrini ziyaret için uzak ülkelere gitmemek, başka bir işi için gidilince, ziyaret etmek iyi olur” da, denildi. (Cennet Yolu İlmihali)
“Resulullah’ın ve Evliyanın kabirlerini ziyaret ederken, kabrin neresinde durmalı? Kıbleye mi, kabre mi dönmeli, oturmalı mı, ayakta mı durmalı?” konusunda din kitaplarımızdaki bilgiler şöyledir:
İmam-ı A’zam hazretleri buyuruyor ki:
Abdullah ibni Ömer hazretlerinden bildirdiğine göre, Kabr-i Saadeti ziyaret eden, Kıbleye arkasını, yüzünü kabre döner. Sonra, “Esselamü aleyke eyyühen-Nebiyyü ve rahmetullahi ve berekatüh” der. Kabr-i Şerife dönmek ve kıbleyi arkaya almak sünnettir.(Müsned)
Ziyarette, namazda olduğu gibi, sağ el sol elin üstüne konur. (Rükneddin Ebu Bekr Muhammed Kirmani)
Resulullah, Mübarek kabrinde diridir. Ziyaret edenleri tanır. Hayatta iken yanına gelen, mübarek yüzüne karşı dururdu. Kıble, arkasında kalırdı. Kabr-i Şerifini ziyaret ederken de, elbet böyle olacaktır. Bir kimse, Mescid-i Haramda, kıbleye karşı duran hocasının veya babasının yanına gelip bir şey söylese, elbet buna karşı durarak söyler. Kâbe, arkasında kalır. Resulullah’ın mübarek yüzüne karşı durmak, babaya, hocaya karşı durmaktan elbet daha gereklidir. Dört Mezhebin Âlimleri, ziyaret ederken Kabr-i Şerife dönmek gerektiğini sözbirliği ile bildirdiler. (İmam-ı Sübki - Şifa-üs-Sikam)
Mescid-i Şerife girdiğinde, kıbleyi arkaya almalı, yüzünü Hücre-i Saadete karşı dönmelidir. Edep ve saygı ile, selam verip, Salevat-ı Şerife okumalıdır. (İmam-ı Malik)
Ziyaret eden, Resulullah’ın mübarek başı bulunan köşeyi sol tarafına ve kıbleyi sağ tarafına alıp, köşeden iki metre kadar uzakta durmalıdır. Sonra kıble duvarını yavaş yavaş arkaya almalı, tam Kabr-i Saadete dönünce, selam vermelidir. (İbni Cemaa - Menasik)
Kabir ziyaretinde, kabre karşı durularak kıble arkada bırakılır. Her kabir ziyaretinde, böyle yapılır. (Merakıl-felah)
Kabir ziyaret ederken, kıbleyi arkada bırakıp, ölünün yüzüne karşı oturup selam vermek Müstehabdır. Kabre el, yüz sürülmez, öpülmez. (İhya)
Kıbleyi arkada bırakıp, ayak tarafında, ayakta durmak efdaldir. (Redd-ül-Muhtar)
Resulullah, Baki kabristanını ziyaret eder, mezar yanında ayakta dua ederdi. (M. Nasihat)
Ayakta ziyaret etmek, oturarak ziyaretten efdaldir. (İbni Hacer-i Mekki)
Kabrin ayak ucunda durmak iyidir. Baş tarafında durmak da caizdir. (Seadet-i Ebediyye)
Evliya kabrini ziyaret edenler arasında, laubali hareket edenler, orada gülenler, konuşanlar oluyor. Zaruretsiz konuşmamalı. Oradaki zatın bizi gördüğünü bilmeli. Sağlığında yanındaymışız gibi edebi muhafaza etmeli. Başka işle meşgul olmamalı. Orası oturulacak, sohbet edilecek yer değildir. Edeple dua edip çıkılmalı. Normal kabirlerde bile gülmek uygun değildir. Kabirde gülmek Hadis-i Şerifle yasaklanmıştır.
Mezarlıktan geçerken ölülere dua etmek iyi olur. Kendimize de çok sevab olur.
İki Hadis-i Şerif meali şöyledir:
“Kabristana giren kimse, Yasin Suresini okusa, o gün ölülerin azapları hafifler; ölülerin sayısı kadar, ona da sevab verilir.” [Etfâl-ül Müslimin]
“11 İhlâs okuyup, sevabı ölülere gönderilirse, ölü sayısınca ona da sevab verilir.” [İslam Ahlakı]
Kabristana girince, ayakta, “Esselâmü aleyküm, yâ ehle dâr-il kavm-il müminîn. İnnâ inşâallahü an karîbin biküm lâhikûn” denir. Besmeleyle, 11 İhlâs ve bir Fatiha’dan sonra, “Allahümme rabbel-ecsâdilbâliyeh, vel-ızâmin nahire-tilletî harecet mineddünyâ ve hiye bike mü’minetün, edhıl aleyhâ revhan min indike ve selâmen minnî” duasını okumalı. Kabrin yanına gelince, kabrin kıble ve ayak tarafından yaklaşıp selam vermeli. Vaktimiz müsaitse, ayakta, çömelerek veya oturup, Bekara suresinin başını ve sonunu, Yasin-i Şerif, Tebareke, Tekasür, İhlas ve Fatiha surelerini okuyup, ölüye hediye etmelidir.
Ana babanın kabrini öpmek caiz olduğu gibi, Resulullah’ın Kabr-i Şerifini ve Evliya-yı Kiramın kabirlerini öpmek de caizdir, fakat fitneye sebep olmadan yapmak gerektiği bildirilmiştir, çünkü Vehhabi nöbetçiler görürse, şirk diye kamçı vururlar. Türkiye'de de Evliya Kabri öpülürse, selefiye maskeli Vehhabilerin şirk saldırısına uğranır, dikkatli olmalıdır.
Kabir ziyaretini Pazartesi, Perşembe, Cuma ve Cumartesi günleri yapmak daha iyidir. Cuma günü ziyaretin, Cuma Namazından sonra olması iyi olur. Cumartesi günü Sünnet olan ziyaret güneş doğana kadardır. Perşembe günü ziyaret, öğleden önce veya sonra olabilir. Özellikle, Berat Gecesi gibi mübarek gecelerde de kabir ziyareti iyidir. Kıymetli zamanlarda, Zilhiccenin onunda, Bayram günlerinde, Aşûre Günü'nde kabir ziyaret edilmesi daha uygundur. (Hindiyye)
Geceleyin de kabir ziyareti yapılabilir.
“Kabir ziyaretine gidildiğinde, yedi kat elbise giymek veya avret yerine yedi kat bez koymak gerekir. Konmazsa ölüler avret yerini görür” deniyor. Böyle bir şeyin aslı yoktur. “Namaz kılarken de iç çamaşırı giymek lazımdır. Yoksa Melekler avret yerine bakar” diyorlar. Bunun da aslı yoktur. Meleklere iftiradır.
Kitaplarda, “Kabir üstünde uyumak mekruhtur” deniyor. (Mülteka, Dürer)
Hanefîlere göre, mezar üstünde uyumak Tenzihen Mekruhtur. (El Fıkh-ü Alel Mezahib-i Erbaa)
Kabir yanında uyumaya da mekruh diyenler olduğu için, kabirde uyumamalıdır.
İmam-ı Nevevî hazretleri buyuruyor ki: Resulullah'ın ve Sâlihlerin kabirlerini çok ziyaret etmek ve her ziyarette, kabir başında çok durmak sünnettir. (Ezkar)
İmam-ı Ahmed hazretleri buyuruyor ki:
“Mezarlıktan geçerken İhlâs, iki Kul Euzü ve Fâtiha okunup, sevabı ölülere gönderilirse, hepsine ulaşır.”
Enes bin Mâlik hazretlerinin bildirdiği bir Hadis-i Şerif:
“Âyet-el-Kürsi okuyup, sevabı ölülere gönderilince, Allahü Teâlâ, bunu bütün ölülere ulaştırır.” [İslam Ahlakı]
“Ana babasının veya birinin kabrini her Cuma Günü ziyaret edip Yasin Sûresini okuyanı, Allahü Teâlâ, Yasin’deki her harf miktarınca mağfiret eder.” [İ. Rafiî]
Mülk Sûresi veya başka Sûreler de okunabilir.
Allahu Teâlâ cümlemizi Kendisine layık Kul, Habibine layık Ümmet eylesin. (Amin)
