İfade Özgürlüğü

İfade özgürlüğü temel insan haklarının başında gelir. Genel anlamıyla ifade özgürlüğü; bir düşünce, inanç, kanaat,tutum veya duygunun barışçı yolla açıklanması demektir. Bu özgürlüğü çeşitli şekillerde ve çeşitli araçlarkullanarak gerçekleştirmek mümkün. Yine kamunun, kamu zararına olan, özel hayata müdahaleniteliği taşıyan, toplum güvenliğini tehdit eden ya da şiddet içeren veya başkaihlal ve mağduriyetlere sebep olabileceği gibi nedenlerle bu özgürlüğe çeşitlisınırlamalar getirmesi de -makul ölçüler içerisinde ve adaletli/objektifölçütlere dayalı olduğu müddetçe- hukuki bir uygulama kapsamına girer. Türkiye, AK Parti iktidarı boyunca bu konuda hayli ilerlemekaydetti. Ancak 15 Temmuz 2016 olayından sonraki süreçte ilan edilen OHAL uygulamalarıhaliyle bu hakkın kullanılmasında bazı sıkıntılara neden olabilmekte. İçindengeçilen sürecin tabiatı da kısmen bu sonuçları doğurmakta. Ancak, Suriye Savaşıyla başlayan bir geriye gidiş vardı vetolum da STK'lar da her seçim süreci ya da savaşta gelinen evreyle birlikteiktidara kaymakta, bir çeşit dayanışma ve kenetlenme yaşanmaktaydı. Elbette bazı STK'ların, bazı grup ya da partilere yakınolması ya da üyelerinin çoğunun belli bir siyasi görüşe sahip olması anormaldeğildir. Ancak, bunu benimsemeyenlerin giderek ötekileştirilmesi gibi birsonuca gidilmesidir sakıncalı olan. Her ne kadar zorlu bir süreçten geçiliyor olunsa da,müşavere, muhalefet ve eleştiriden yararlanmayı ihmal etmemek gerekir. STK'lar toplumun vicdanı olma pozisyonlarından uzaklaştıkça,sağlıklı kararların ortaya konması güçleşir. Ancak gelinen noktada, insanhaklarına yönelik STK'ların da son nefeslerini vermek üzere olduklarınıgözlemlemek hüzün vericidir. Çünkü onlar; toplumsal, hukuksal kokuşmalara karşıtuz konumundaydılar. İfade özgürlüğü altında, gerek medyada/medya yoluyla gereksesiyasi görüş ve parti içi mücadeleler veya partiler arası mücadele ve rekabetlede olabilir. Bu hususlar, iktidar partisi, ana muhalefet ya da muhalefetpartilerinden herhangi biri içerisinde de cereyan edebilir. Şiddet içermediği sürece bu konuda gerekli toleransıngösterilmesi daha gelişkin bir tavırdır. Çünkü barışçıl ifade haktır. Çok sayıda vatandaşının yaşadığı Almanya'da, Türkiyepartilerinin yaklaşan halk oylamasına yönelik konuşmalarının engellenmesi deifade özgürlüğüne aykırı bir davranıştır, tıpkı Meral Akşener'in Çanakkale'dekonuşmasının engellenmesi gibi. Sinan Oğan'a yapılanlar gibi. Bu konuda Devlet Bahçeli'ninyaptığı açıklama ise talihsizce olmuştur. Özellikle politikacılarımız ve medya bu konuda hassasolmalı. Askerler ve medya da. Geçen haftalarda üzerine vazife olmadığı halde GenelKurmay'ın medyaya açıklama yapması da; "Karargah Rahatsız" manşetiylebu haberin verilmesi de ifade özgürlüğüne aykırıdır. Bizim toplumumuz, yakın tarihimizde yaşananlar, darbecigeleneğimiz ve hatta bir yılını doldurmayan 15 Temmuz olayı göz önünealındığında durum daha da netleşir. Bu manşet veya haber, yasal olsun veya olmasın başka birülkede, örneğin Almanya'da ya da İngiltere'de yapılsa aynı muameleye tabitutulur mu/tutulmalı mı? Hayır. Orada tamamen ifade özgürlüğü kapsamına girer.Eğer Türkiye, darbe tehlikesini tarihe gömmüş olsaydı aynı durum Türkiye içinde geçerli olurdu ve biz bu haberin ifade özgürlüğü kapsamında olduğunusavunurduk. OHAL uygulamalarının verdiği imkan ve manevra kabiliyeti,yasal siyasi rakiplerin/partilerin/yapıların tasfiyesi ya da başka bir kesiminüstlere taşınması gibi siyasi ya da kişisel/grupsal ekonomik ayrıcalıklaragötürücü olmasına izin verilmemelidir. OHAL uygulamalarının, mağduriyetleri hızlı şekilde giderici,vesayetçi/darbeci tehlikeleri bertaraf etme yönü ile işletilmesine özengösterilmelidir. Kimi makam ve mevkilerde bulunanların, OHAL uygulamalarıgörünümü ile toplum vicdanını yaralayan ve ülkeyi zor duruma sokmayı amaçlayankasıtlı girişimleri de değerlendirmeye tabi tutulmalıdır. OHAL'ın bir hukuksuzluğa götürmemesi, yasal dayanaklarının olmasıunutulmamalı ve yine OHAL'in, bazı hakları kısıtlaması doğal olmakla beraber;hukuku temel insan haklarını da tümden rafa kaldırmadığının da toplumahissettirilmesi önemlidir.